Doğalgaz Tesisatlarındaki Kaçakları Kolay Ve Ucuz Şekilde Gidermek
Neticede meydana gelen kaçakların, hemen giderilmesi gerekir, aksi halde ehemmiyetli sorunlara neden olabilirler. Boruların yenilenmesi yerine, boruların içerisine sıvı koruyucular gönderilerek bu kaçak yerleri onarılabilir. Bilhassa duvar içerisindeki boruların meydana çıkartılması için, duvar ve fayansların kırılması, fevkalade zahmetli ve masraflı bir iştir. Ayrıca bu işlemlerin yapılması esnasında tesisatın birkaç gün durdurulması gerekir ki, ev, iş yeri ve sanayi gibi kullanım yerlerinde büyük sıkıntılar meydana getirir Alman DVGW (Gaz-Su) müessesesi, Aralık 1998'de, "Gaz Tesisatlarında, Contalar ve Yağlama Elemanları" konusunda, yeni araştırmalar neticesinde eski 600-DVGW-TRGI'86/96 yerine, G624 norm sahifesini yayınladı Bu normda "gaz tesisatlarının sızdırmaz-lık kontrolü" esas alındı. Norm, her gaz tesisatının belli aralıklarla sızdır-mazlığının kontrolünü gerekli kılmaktadır.
Norm'a göre, saatte I l'in altındaki kaçaklarda, tesisatın kaçırmazlığını temin için herhangi bir yaptırım öngörülmemektedir. Ancak, isteğe bağlı olarak önlemin alınabileceğini de belirtmektedir. Gaz kaçağı 1 I ile 5 I. arasında ise, muhakkak surette, gaz kaçağının önlenmesini istemektedir. Norm'da gaz kaçağının ne şekilde ölçülebileceği de gösterilmiştir. Gaz kaçağını önleyici maddenin DİN 30659 (yeni DİN EN I3090)'a uygun olarak test edilmesini ve muhakkak surette DVGW-Register Nr'nın olmasını istemektedir.
Normun'un gaz kaçaklarını kontrol altında tutma ve giderme önlemlerine uygun olarak, Alman T.I B-CHEMIE firmasının. PRODORAL R 6-1, adı ile imal etmekte olduğu yapay dipersion maddesi ile gaz tesisatlarının eklem yerlerindeki kaçaklarını önleme işleminin nasıl yapılacağı yandaki sayfada anlatılmaktadır. Not: Bu işlem sadece gaz kaçağının 5 l/h ve çalışma basıncının 100 mbar'ın altında olan tesisatlar için kullanılır. Daha büyük kaçakları ve korozyon nedeniyle borularda meydana gelen delikleri önlemek için kullanılamaz. Türkiye'de de, tesisatlarımızın ömürleri göz önüne alındığında bu sızdır-mazlık işlemlerine başlama zamanının geldiği anlaşılmaktadır. Tedbiri önceden almanın ne kadar ucuza geldiğini belirtmeye gerek yok sanırım.
- Dairenin gaz sayacı, vanası ile kapatılır. Daire içerisinde, gaz kullanan cihazın (kombi, fırın v.s.) gaz bağlantısı sökülür ve buraya hava alma vanaları monte edilir. Tesisatın en alt noktası açılır ve üst noktasından başlayarak, basınçlı hava ile tesisat içerisindeki pislikler dışarı atılır.
- Basınçlı hava veya azot ile çalışan pompa ile, sızdırmazlık malzemesi PRODORAL R6-1, tesisatın içerisine gönderilir.
- Tesisatın içerisi pompa vasıtasıyla bu sıvı ile doldurulurken, en üst noktalara monte edilen hava alma vanaları açılır ve buradan havanın dışarı çıkması temin edilir. Hava alma noktalarından PRODORAL R6-1 gelmeye başlayınca bu vanalar kapatılır ve tesisat 2 saat bu sızdırmazlık malzemesi ile dolu olarak basınç altında bekletilir.
- Tesisatın en üst ve en alt noktaları açılır, Tesisatın içerisindeki sıvı sızdırmazlık malzemesi boşaltılır. Tesisatın tam olarak boşaltılması gereklidir. Bu işlem için, boru çaplarına uygun olarak kesilmiş sünger parçaları, basınçlı hava veya azot vasıtasıyla boru içerisine gönderilir ve diğer uçtan dışarı alınır. Süngerler dışarı alınınca, sıkılır ve emmiş oldukları PRODORAL tekrar geri kazanılır. Bu suretle boruların iç yüzeyleri tam olarak sızdırmazlık malzemesinden temizlenmiş olur.
- Tesisatın içerisine kuru hava bir vantilatör vasıtasıyla gönderilir. Bu hava yukarıdan aşağı doğru tesisatın içini tamamen kurutur. Kurutma işleminin müddeti, boru uzunluğuna göre değişir.
- DVGVV'nin tarifine uygun olarak, tesisatın kaçırmazlık testi yapılır. Bunun için bir "U" Manometresi kullanılır. Kontrol 110 mbar. basınç altında ve 10 dak. müddetle yapılır. Tesisatta sızdırma olmadığının tesbitinden sonra, tesisat kullanıma açılır. Bu suretle, gaz tesisatının bütün eklem yerleri PRODORAL R6-1 ile doldurulmuş ve sızdırmazlık temin edilmiş olur. 1 Kg. PRODORAL ile 25 m. uzunluğunda V-11/2" çapında boru sızdırmazlığı temin edilmektedir.
NURAL TUNCER
