Katı Atık Depolama Binası Yangın Tesisatı: FineFIRE Projesi
Yazan: Çağlar Karadağ, Yiğit Esen ve Mert Deliktaşlıdan
Önsöz
FineFIRE, 2008 yılından bu yana birçok endüstriyel bina ve konutun tasarımında kullanılmıştır. Ve yakın zamanda bir yangın tesisat projesinin hesap ve boyutlandırılması da bu program ile tamamlanmıştır. Proje, Nu Mekanik firmasındaki mühendisler tarafından gerçekleştirilmiştir. Nu Mekanik, yurtiçi ve yurtdışında mekanik tesisat tasarımlarında müteahhit firmalara, mimari proje ofislerine ve yatırımcılara proje, müşavirlik ve taahhüt hizmetleri veren İzmir merkezli bir firmadır.
Proje ve FineFIRE Hakkında
Manisa ilinde bulunan bir katı atık depolama binasına uygulanan sprinkler, yangın hortumu dolabı ve hidrant tesisatları için ilgili proje yapılmıştır. Bina 3 kattan oluşmaktadır: Zemin Kat: 5165 m2, 1. Kat 140 m2, 2. Kat 140m2 ve toplam proje alanı 5445 m2'dir.
Bu çalışmada, aşağıda görülen varsayımlar uygulanmış ve NFPA 13 standardına uygun cihaz yerleşimi ve hidrolik hesaplar yapılmıştır (Şekil 1).
Yangın tesisatı, AutoCAD® benzeri arayüze ve kullanıma sahip bir BIM teknolojisi olan FineFIRE kullanılarak, ilgili mühendisler tarafından tasarlanmış ve hesaplanmıştır. FineFIRE'ın ana özelliklerine aşağıda yer verilmiştir:
AutoCAD® (veya benzer CAD yazılımları) ile Revit®, Archicad®, Vectorworks®, SketchUp Pro® gibi farklı BIM yazılımları arasında iletişim ve dosya aktarımı sağlamak için tam DWG ve IFC(2x3) uyumluluğuna sahiptir.
Yaygın olarak kullanılan tüm standartlara göre güvenilir ve raporlanabilen hidrolik hesaplar yapar: NFPA 13, TS-EN 12845, BS 9251, AS 2118, ASIB11, FM GLOBAL ve CEA 400. Ek olarak, mühendislerin yaptığı cihaz gruplandırma sonrasında (ayrıntılı bir hidrolik simülasyon yoluyla) en müsait ve gayrimüsait (kritik) cihaz gruplarını belirleyebilmektedir. Hesap raporunu, bahsedilen gruplar ve tüm tesisat için detaylı ve toplam sonuçlarla birlikte RTF ve PDF olarak dışa aktarma (export) yapabilmektedir (Şekil 2). Tüm bunlar, entegre biçimde çalışan çizim ve hesap bileşenleri sayesinde hızlı ve doğru şekilde yapılabilmektedir (Şekil 3).
Her tesisat türüne uygun (ağaç, ızgara, döngü veya bunların kombinasyonları) tasarıma izin vermektedir. Bina ve/veya zonların tehlike sınıfı (Düşük Tehlike Sınıfı (LH), Orta Tehlike Sınıfları (OH), Yüksek Tehlike Sınıfları (HH)) ve sprinkler tipine (tavan tipi, yan duvar tipi, pendant veya upright vb.) göre sprinklerleri, belirlenen zonlara otomatik olarak yerleştirir. Yangın dolapları ve hidrantlar standart blok ekleme yöntemiyle projeye yerleştirilebilir, mevcut tesisata ya da bir kollektör ile oluşturulan farklı tesisat hatlarına bağlanabilir.
Projede kullanılan tüm materyallerin (boruların metrajı, cihaz sayısı, bağlantı parçası miktarı vb. değerleri (borular, alıcı sayısı, bağlantı parçaları vb.) bir keşif listesi/metraj mantığında otomatik olarak çizim ve hesap verilerine uygun olarak hazırlar.
Hesap sonuçları tamamlandıktan sonra, hesaplanan boru çapları çizim üzerine otomatik olarak yazdırılabilmektedir.
Tek çizgi (line) olarak çizilmiş ve hesap bileşeni tarafından boyutlandırılmış boru ve bağlantı elemanlarını tek bir komutla iki ve üç boyuta dönüştürür. İhtiyaç durumunda boruların, kiriş ve kolonlar ile çakışma analizini gerçekleştirebilir.
İhtiyaca göre kolon şeması (2D) ve/veya aksonometrik (izometrik) şemaları (2D veya 3D) olarak birkaç tık ile oluşturabilir.
Sonuç
FineFIRE, CAD benzeri kullanıcı dostu ara yüzü ile yangın tesisat projelerinin tüm süreçlerine (modelleme, hesaplamalar, dokümantasyon, tasarım) yönelik bir BIM yaklaşımı sağlar ve görülebileceği gibi Nu Mekanik mühendisleri tarafından başarı ile kullanılmaktadır.
Kullanıcılarının farklı tür ve ölçeklerdeki geniş bir proje yelpazesiyle başa çıkabilmesi için büyük bir artıdır. Ancak daha da önemlisi, herhangi bir yangın tesisat projesinin akıllı ΒΙΜ modellemesinde (proje çizim ve hesapları için entegre ortam) kullanıcıya esneklik sağlar. Aynı derecede önemli olan, FineFIRE tarafından sağlanan ve mevcut uluslararası standartları takip eden hesapların doğruluğudur.
Yazarlar
- Çağlar Karadağ, Mak. Müh., Nu Mekanik firmasının kurucusu, MEP tasarımında 20 yılı aşkın tecrübesi bulunmaktadır.
- Yiğit Esen, Mak. Müh., Nu Mekanik firmasında MEP tasarımcısı olarak çalışmaktadır.
- Mert Deliktaşlıdan, Mak. Müh., 4M Teknik Yazılım firmasının MEP ürün uzmanı ve başıdır.
