Klima sistemlerinde periyodik bakım
Klima sistemlerinde, belirli periyotlarda ve titizlikle yapılan bakım işlemlerinin;
-Cihazların ömrünü uzattığı,
-İşletme giderlerini azalltığı,
-Sistemden kesintisiz yararlanma olanağını arttırdığı,
-Sistemin kesintiye uğramasından doğan kayıpları azalttığı bilinmektedir.
Bakım işlemleri yapıldığı periyotlara göre şu şekilde adlandırılır. 1. Günlük bakım
Günlük bakım, sistemden sorumlu teknik elemanların sistemin çalıştırılması, durdurulması ve günlük çalışmasının izlenmesi ile ilgili yapacağı işlemleri içerir. Cihazlar çalışmaları esnasında izlenir ve cihazların üzerindeki ölçü aletlerinin belirtilen değer aralıklarında çalışıp çalışmadığı gözlenir. Ayrıca mekanik aksamlarda anormal ses ve titreşim olup olmadığı kontrol edilir.
2.Haftalık bakım
Sistemden sorumlu teknik eleman; makina yağlarının kontrol edilen sistemde akışkanlarda muhtemel kaçak noktalan kontrol eder. Çalışma akımları, elektrik bağlantılarının sıkılığı, sistemin tipine göre iç ve dış ünitelerdeki titreşim, fan kayışları, presostat ve termostat ayarları kontrol edilir. Filtreler temizlenir.
3.Aylık bakım
Haftalık bakımda öngörülen işler yapıldıktan sonra, sistemin elektrik değerleri ve otomatik elemanları test edilir. Sistemin işletme, basınç ve sıcaklık kontrolleri yapılır ve bu değerlerin işletme değerlerine uyup uymadığı kontrol edilir. Paket tip klima cihazlarında hava emişindeki filtre ile hava soğutmalı kondenserlerde yüzey temizliği yapılır. Sistemde su pompaları mevcutsa çalışmaları, yağ ve salmastra kontrolleri yapılır.
4.Yıllık bakım
Haftalık ve aylık bakımlar yapıldıktan sonra yıllık bakım yapılmalıdır. Kondenserler, evaporatörler ve diğer ısı değiştiricileri temizlenir. Tüm tesisat gözden geçirilir, filtreler gerekli görülürse değiştirilmelidir. Dış ünitede korozyona karşı önlemler alınmalıdır. Aşınan ve yıpranan elemanlar (kayış, salmastra gibi) değiştirilmelidir.
Elektrik panolarında tüm bağlantılar kontrol edilir. Gevşek olanlar sıkılır, tahrip olmuş elemanlar değiştirilmelidir.
Klima sistemlerinde kirliliğin işletme giderleri ile ilişkisi Klima sistemlerinin işletilmesi esnasında performansın düşmesine neden olabilecek sebep, sistemin kirli olmasıdır. Kondenserde oluşan kirlilik kondensasyon sıcaklığının artmasına evaporatörde oluşan kirlilikler ise evaporatör sıcaklığının düşmesine neden olur. Normalden yüksek kondensayon sıcaklığının soğutma sistemine etkileri
Kompresör karakteristik eğrileri incelendiğinde kondensasyon sı ğının artmasıyla kompresör kapasitesinin düştüğü ve enerji tüketiminin arttığı gözlenir. Orta büyüklükteki klima sistemi için kondensasyon sıcaklığının artmasının enerji tüketimine etkisi hesaplanmıştır.
Soğutma kapasitesi Qnom= 25 RT (Refrigerant ton)
Tk= Kondenzasyon sıcaklığı, [°C] Te= Evaporasyon sıcaklığı, [°C] P= Kompresör giriş gücü, [Kw] Q= Kompresör kapasitesi, [Kcal/hj Pb= Birim kompresör kapasitesi için gerekli giriş gücü, T w "I [ Kcal/h J
D= Kondenzasyon sıcaklığının artması ile giriş gücündeki artış oranı.
Elektrik enerjisi maliyeti= 18720 [Kw/h] * 4000 [TL/Kw/h] = 74.880.000 TL'dır. Konderseri kirli bir sistemde temiz olanına göre sadece kompresör, bir sezonda 74.880.000 TL. -46.080.000 TL = 28.800.000 TL. fazla elektrik enerjisi tüketmektedir. Normalden düşük evaporasyon sıcaklığının soğutma sistemine etkileri
Kompresör karakteristik eğrileri incelendiğinde evaporasyon sıcaklığının düşmesi ile kompresör kapasitesinin düştüğü ve enerji tüketiminin arttığı görülür. Orta büyüklükteki bir klima sistemi için evaporasyon sıcaklığının düşmesinin enerji tüketimine etkisi hesaplanmıştır.
Soğutma kapasitesi Qnom= 25 RT (Refrigerant ton) Tk=Kondensasyon sıcaklığı, [°C] Te=Evaporasyon sıcaklığı, [°C| P=Kompresör giriş gücü, [Kw] Q=Kompresör kapasitesi, [Kcal/h| Pb= Birim kompresör kapasitesi için gerekli giriş gücü.
W / [Kcal/h|
D= Evaporasyon sıcaklığının düşmesi ile giriş gücündeki artış oranı. Kompresör karakteristik eğilişinden;
Tk= 30 °C Te= 5 °C için Q|= 59000 Kcal/h P2= 14,5 Kw
Tk= 30 °C Te= 0 °C için
Q2= 48000 Kcal/h. Pı=13,5 Kw okunur.
= % 17
Temiz bir evaporatöre göre birim kompresör kapasitesi için gerekli giriş gücünde % 10 ile % 20 oranında artışlara neden olmaktadır.
Periyodik bakım yapılması ile sağlanan avantajlar
- İşletme giderleri azalır. Bakım işleri sırasında yapılan temizlikler ile işletme giderlerinde tasarruf sağlanır.
- Bakım giderleri azalır. Periyodik kısa süreli temizlikler sonunda aşırı çetin kirlenmeler önlenir.
- Sistem hep yüksek kapasiteyle çalışır.
Bakım yapılan sistemlerde kirlilik faktörü azaldığı için sistem kapasitesinde kirli sistemlere göre % 12'lik fark görülür.
- Cihazın ömrü uzar.
Yapılan periyodik bakımlar esnasında cihaz performansını arttırdığı için ısıtma ve soğutma yüklerinin karşılaşması daha kısa sürede
gerçekleşmektedir.
Kaynak:
TEBA Periyodik bakımın klima sistemi performansına etkileri.
ÖznurÖZEN
1978 yılında Lübeck'te doğumlu 1995 yılında girdiği İÜ TBMYO'da öğrenimine devam ediyor.