MTMD Yönetim Kurulu Başkanı Mürşit Çelikkol: 'Sektördeki haksız rekabeti İGP ile ortadan kaldıracağız'

Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneği (MTMD), İklimlendirme Güvence Platformu (İGP)'nin kurulması için harekete geçti. İGP sektörün içindeki iş kalitesini ve güvenliği derecelendirici kuruluş olarak, sektörden hizmet almayan firmalara doğru bilgi verme amacıyla oluşturulmuş bir platform olacak. İGP ile iklimlendirme sektörü içerisinde etik değerler çerçevesinde bir denetim ve derecelendirme sistemi kurulması amaçlanıyor. "Hedefimiz Türk İklimlendirme sektörünün dünya çapında imajını yükseltmek, sektörde kaliteyi artırmak ve kaliteli sektör firmaları için rekabette avantaj sağlamak" diyen MTMD Yönetim Kurulu Başkanı Mürşit Çelikkol, İGP'nin ayrıntılarını Termodinamik okurlarına anlattı…

MTMD, inşaat sektörünün çok önemli bir parçasını temsil ediyor.  Dolayısıyla sektörümüzün genelindeki sorunları görmek ve elbette çözüm için katkı sağlamak öncelikli görevlerimiz arasında. Yeni dönemimizde ilk hedefimiz üye sayımızı artırarak birlikte hareket etmek ve ortak sorunlara ortak çözümler bulmak. ‘Birlikten kuvvet doğar’ anlayışıyla, finansal ve mesleki deneyimleri, insan kaynaklarını paylaşacak yapılanmalar ile birlikte, işveren gözünde daha olumlu bir görüntü verecek işbirliklerini geliştirerek, özellikle yurtdışında ve hatta yabancı müteahhit firmalarla geniş kapsamlı projelerde çalışacak bir oluşumu hayata geçirmeliyiz. Sektörümüzün temsili açısından MTMD, önemli bir konumda. Hedefimiz, Türkiye genelinde mekanik tesisat konusunda uzmanlaşan firmaları dernek çatımız altında toplayarak, hem güç birliği oluşturmak hem de sektörümüzdeki birçok sorunu birlikte aşmak.

Gelişen sektörümüzdeki en büyük sorunumuz; yasal standartların tam olarak uygulanmaması, yönetmeliklerdeki eksiklikler ve bu nedenlerle yaşadığımız sıkıntılar. Bu sıkıntıları aşmak için öncelikle birlikte hareket ettiğimiz sivil toplum kuruluşları ile güç birliği oluşturacağız. Paydaşlarımızla ortak hareket ederek yönetmelikler, standartlar, hukuksal altyapı oluşturulması için çalışmalar başlatacağız. Sektörümüzde belli bir standardın belgelenmesi ve güvence sağlanması için MTMD olarak İklimlendirme Güvence Platformu’nun (İGP) kurulması için harekete geçtik. İGP, sektörün içindeki iş kalitesini ve güvenliğini derecelendirici bir kuruluş olarak sektörden hizmet almayan firmalara doğru bilgi verme amacıyla oluşturulmuş bir platform olacak. İGP ile iklimlendirme sektörü içinde etik değerler ve teknik yetkinlerin rekabetin temelini oluşturması için denetim ve derecelendirme sistemi kurmayı amaçlıyoruz. Hedefimiz; Türkiye iklimlendirme sektörünün dünya çapında imajını yükseltmek, sektörde kaliteyi artırmak ve kaliteli sektör firmaları için rekabette avantaj sağlamak. 2014 yılının son çeyreğinde tamamlanmasını planladığımız İGP ile sektörün ölçülebilir, değerlendirilebilir ve geliştirilebilir hale gelmesini sağlayarak haksız rekabeti ortadan kaldırmayı amaçlıyoruz. Doğru bir şekilde sürecin içine sokulabildiği takdirde İGP’nin iyi bir derecelendirme sistemi olacağını düşünüyorum. Şu an birbiriyle normal şartlarda kıyaslanmayacak firmalar rekabet halinde ve aynı işe teklif verebilir durumdalar. İşin sonunda iyiyi kötüyü, teknik olarak doğruyu yanlışı kimse kontrol etmiyor. İşte İGP, bunu engellemeyi hedefliyor. Böyle bir derecelendirme noktası sistemin içinde yer alırsa, bu herkesin; mal satanın da, iş yapanın da, yatırım yapanın da, üretim yapanın da avantajına bir durum olacak. İGP, iklimlendirme sektörünün tümüne yayılmak üzere yapılan bir çalışma. Bu çalışmaya pilot uygulama olarak mekanik müteahhit firmalarından başladık. Nasıl sonuçlar alacağımızı göreceğiz. Diğer disiplinlerle de görüşmelerimiz devam ediyor. İGP’yi her disiplin için anlamlı olacak bir formata getirmek için çalışıyoruz.

İGP, bir firmanın kurumsallaşma ile ilgili prosedürlerin her açıdan tanımlanıp tanımlanmadığını kontrol eden bir sistem olacak İGP, yönetimsel, teknik ve finansal açıdan denetimler yapacak.
Yönetsel Kriterler; denetime giren kuruluşların organizasyonel yapılarının ve iş süreçlerinin disiplini, tekrar edebilirliği ve sürdürülebilirliğinin tespit edilmesi için kullanılacak kriterlerdir. Ağırlıklı olarak organizasyon yapısı, karar mekanizmalarının düzenliliği, iş süreçlerinin disiplini ve kontrolü, kaynakların etkili kullanımı vb. yönetsel konulardaki etkinlik değerlendirilecektir. İş yapım süreçleri ile ilgili muhtelif sorular ve neticesinde de bir puanlama sistemi olacak. Ana başlıkları ve bunların alt başlıklarını oluşturduk. Mesela ‘Yönetim’ ana başlığı altında; stratejik yönetim, finans/mali yönetim, organizasyon yapısı gibi alt başlıklar var. ‘Kalite’ ana başlığı altında  ‘Kalite Sistemi’ diye bir alt başlık yer alıyor. ‘Tedarik Yönetimi’ ana başlığı altında satın alma, stratejik ve yatırım politikaları gibi alt başlıklar var. ‘İnsan kaynakları’ ana başlığında; “Değerlendirme nasıl yapılıyor? Kuruluşta eleman ihtiyacının belirlenmesi ve talep edilmesi için prosedürler tanımlanmış mı?” gibi sorular yer alıyor. ‘Pazarlama ve Satış’ başlığı altında ise, “Bir pazarlama bütçesi tanımlanmış mı? O bütçe pratik olarak kullanılıyor mu?” gibi sorular yer alıyor. 

Teknik Kriterler ile denetime giren kuruluşların, teklif aşamasından montaj ve işletmeye alma aşamasına kadar, ürün ve montaj işçiliğinde mühendislik disiplinine ve yüksek kalite anlayışına göre hareket etmesi sorgulanmaktadır. Bu kriterler ağırlıklı olarak uygulamanın mühendislik disiplinine uygun olup olmadığının MTMD tarafından kabul edilmiş asgari standartlara göre değerlendirilmesinde kullanılacaktır. Kriterler öncelikle proje üzerinden değerlendirilecek, daha sonra devam eden uygulama şantiyelerinden aşama olarak uygun olanlarının ziyareti ile doğrulanması sağlanacaktır.

Finansal Kriterler ile denetime giren kuruluşun finansal kontrol ve finans yönetimi açısından etkinliğinin ve yeterliliğinin banka tarafından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Banka İGP yürütme kuruluna yalnız ortalama puanın hesaplanabilmesi için nihai kredibilite değerini bildirecektir. Raporu ve değerlendirme detaylarını paylaşmayacaktır.

Kısacası İGP, bir firmanın kurumsallaşma ile ilgili prosedürlerin her açıdan tanımlanıp tanımlanmadığını kontrol eden, bununla ilgili birtakım soruları içeren bir sistem olacak. Sistemde prosedürler tanımlanmışsa puan alınabilecek, tanımlanmamışsa veya anlık olarak yapılıyorsa puan alınamayacak. Bunun 2014 yılının ikinci yarısında uygulamaya girmesini hedefliyoruz. İGP Belgesi alacak firmalar için MTMD’nin bir sigorta ve güvence mekanizması da olacak. Yani İGP Belgesi alacak firmaların yapacağı tüm işler, dünya standardında kalite güvencesine sahip olacak. Çünkü İGP Belgesi IRCA (The International Register of Certificated Auditors) onaylı Uluslararası Denetçi Sertifikasına sahip denetçiler tarafından denetlenen bir kalite güvence sistemi olacak. Denetçilerin hepsi bu bağımsız kuruluş tarafından sertifikalandırılmış olacak.

Bu belgeye sahip olacak firmalar ürün kalitesi, ürün yeterliliği, satış sonrası hizmetlerin yeterliliği, sektör içerisinde kıyaslanabilme, MTMD, TTMD gibi kuruluşlar tarafından tercih edilen firma olma avantajını elde edecek. İGP aynı zamanda denetim ve denetim sonrası, ürün ve süreçlerde iyileştirme için de kılavuz olacak. Oluşturulacak denetçi havuzundan seçilen IRCA’dan sertifikalı ve sektörde eğitilmiş denetçiler tarafından bu denetlemeler yapılacak. Başlangıçta o denetçiler, ciddi bir eğitime tabi tutulacak. Özellikle denetçinin inisiyatifine kalmasın diye, soruları hiç bilmeyen birisinin bile kontrol edebileceği bir sistem olmasına özen gösterdik. Derneğimiz içinden kişiler de eğitimleri verebilir. Bu açıdan da soruları çok teknik detaylara dalmayacak bir şekilde oluşturmak için çaba gösterdik. İGP’de yer alan soruların ne içerdiğini, o soruların karşılığında alınan cevabın ne olması gerektiği ya da bir cevap alınırsa ne anlama geleceği, derecelendirmeyi nasıl gireceği konusunda denetimci kişilere eğitimler verilecek. Ondan sonra da sahaya çıkacaklar. Kriterler ve proses hemen hemen tamamlandı ama uygulamaya koyma safhasında birtakım aşamaların tamamlanmasını bekliyoruz. Denetçilerin eğitimi ve denetime başlama sürecinde bir sıkıntı yok. Tabii belgenin belli sürelerde yenilenmesi söz konusu. Bu tür belgeler, örneğin İSO 9001 belgesi 3 senelik oluyor, her sene vize alınması gerekiyor. İGP Belgesi de bu şekilde, benzer bir mantıkta olacak. Belgeyi alan herhangi bir firma bir zaman sonra önceden geçerli olan bir özelliğini kaybetmiş olabilir. Dolayısıyla belgenin geçerlilik süresi olmak zorunda.

Kalite, sektörün en büyük ihtiyacı

İGP Belgesi alan bir firmanın, alamayan bir firmadan farkının ne olacağını, bir firmanın İGP Belgesi alıp almadığını insanların nasıl öğreneceği konusunda ise izleyeceğimiz bir yol var elbette. İGP’nin tanıtım çalışmaları gerçekleştirilecek, İGP Belgesi alan firmaların avantajları bu süreç içerisinde özellikle yatırımcılara ve proje yönetim firmalarına detaylı olarak anlatılacak. Kendi içimizde bir şeyler yapıyor olmak yeterli değil, bunun sisteme dahil olan herkese yansıtılması, herkes tarafından benimsemesi çok önemli. İGP’nin sağlayacağı en önemli avantajlardan biri; bu belgeye sahip firmaların arkasında derneğimizin de duracak olması. Yani işi yapan MTMD üyesi, doğru yapmak zorunda. Eğer bir hata var ise dernek olarak da çözümü için bir tür sigorta sistemi oluşturmayı planlıyoruz. Bu konuda tartışmalar da çalışmalar da tüm hızıyla sürüyor. Netleştiğinde elbette nihai sonuçları da sektörümüzle paylaşacağız.

Değinmek istediğim konulardan biri de şu: Uluslararası işlerde yeterliliğe bakılır; Türkiye’de ise fiyat endeksli bir bakış açısı var. Dolayısıyla projeler gecikebiliyor ve bunun da ağır maliyetleri olabiliyor. Uluslararası işlerde, bir projenin gecikmesinden doğacak maliyetler düşünülerek daha doğru davranılıyor. Türkiye’de ise bir yığın projede yeterlilik için belgeler, teminatlar isteniyor. Birkaç tane firma teklifleri veriyor; tartışmalar, konuşmalar, revizyonlar yapılıyor. Daha sonra bu yeterliliklerin hiçbiri ile ilgili bir belgeye sahip olmayan firma son dakikada devreye giriyor ve işi alıyor. Bu çok sık yaşanan bir durum. Dolayısıyla yabancı firmaların çalışma disiplini ile kıyaslanabilir değil. İGP’nin amaçlarından biri de Türk firmaların iş yapış şekillerini yabancı firmalar ile kıyaslanabilecek düzeye taşımak. İGP’yi doğru şekilde tanıtmak ve uygulanabilir hale getirmek sürecin en önemli adımı. Sektörün en büyük ihtiyacı kalite... Sadece taahhütte değil, malzeme konusunda da fiyat endeksli bir durum var. Kalite konusu daha fazla ses çıkarmaya başlayacak. Çünkü “enerjide dışa bağımlılığımızı azaltalım” deniyor, dışa bağımlılığı azaltmamız için ve makro bazda birtakım verileri eşleştirmemiz için mikro bazda birtakım çalışmalar yapmak, değişikliklere gitmek gerekiyor. Ama o çalışmaların hepsi kaliteden; doğru cihaz seçmekten, doğru montaj yapmaktan, doğru işletmeden geçiyor. Sektörümüzde enerji verimliliği konferansları düzenleniyor, enerji kimlik belgeleri çıkartılmaya başlanıyor; bir yandan da konuya aykırı davranılıyor, yani bir kopukluk var, denge yok. Kalitenin artması noktasında tabii enerji verimliliği, yeşil bina sertifikasyon sistemleri, verimli cihaz ve sistemlerin tercih edilmesi çok ciddi katkı sağlıyor. Binalarda bunların hepsi istenir hale gelmeli ve gelecek de… İGP’nin de bu sürece ciddi katkılar sağlayacağı kanısındayım.