Korun ailesinin bir ferdi:Form A.Ş.
Bu organizasyon 7 şirketi bünyesinde barındırıyor. 33 yıllık geçmişe sahip olan FORM Şirketler Topluluğu temel tolan Bedii Korun, Figen Korun tarafından aktarılan Tunç Korun'la FORM A.Ş. ve Organizasyon yaklaşımlarını ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz.
Bedii Korun anlatıyor;
FORM, benim ve ağabeyimin 1964'te müştereken kurduğumuz bir kollektif şirket olarak başladı... 1978'de şirket merkezi, İstanbul'a taşındı. Bu süreç içerisinde önce Ltd, daha sonra A.Ş. formuna dönüştü. Anonim şirket oluşundan sonra ise işin gerektirdiği açınımlar doğrultusunda yeni şirketler oluştu. Ben 1953 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliğini bitirdikten sonra Nato'da çalıştım. 1960'ta yurtdışına çıktım. New York City University'de master yaptım. 1964'te döndüm. O gün bugün Form'la uğraşıyoruz. Ana firma Form Endüstri Tesisleri Sanayi A.Ş. -son ismi ile- oldu. Kurulduğu yıl Form Kollektif Şirketi. 1973'te FORM Frigorafi, Otomasyon, Rutubetlen-dirici ve Makina San. A.Ş., 1979' da ise bugünkü adıyla FORM Endüstri Tesisleri Sanayi A.Ş. oldu. Kurulan her yeni şirket FORM Endüstri Tesisleri San. A.Ş.'nın belirli bir katılımı ile kuruldu. FORM Endüstri Ürünleri A.Ş. Temsilcilik faaliyetleri (1987), FORM Teknik Taahhüt ve Tic. A.Ş. (1990) Taahhüt aliyetleri, ISIGAZ Taahhüt ve Tic. Ltd. Ştı. (1991) Doğalgaz faaliyetleri, FORM Tesisler Bakım ve Tic. A.Ş. (1992) Bakım faaliyetleri, FORM Pazarlama Tic. Ltd. Şti. (1993) Pazarlama ve Satış faaliyetleri, THERMAFLEX FORM Yalıtım San. Tic. Ltd. Şti. (1996) İzole imalatı faaliyetleri yapmaktadır.
Önce tüm bu faaliyetleri tek firmada sürdürmekteydik. Süreç içerisinde her bir faaliyet türünü kurulan bu şirketlere devrettik.
Tunç Korun: Bu sürecin şirketin genel başarısının saptanmasında, yeni açınımları getirebilmesinde çok sağlıklı olduğunu düşünüyorum. Her bir faaliyeti yürüten şirket kendi iç değerlendirmesini, artılarını, eksilerini tesbit edip o yönde öngörüler geliştirebiliyor. Bir yıl sonunda hangisi diğerinden ne oranda iyi, başarılı, biri diğerini dengeler nitelikte mi? olumsuz etkiler nitelikte mi daha sağlıklı tesbit edebiliyorsunuz. Önlemler geliştiriyorsunuz.
Belirli bir hacme ulaşmış şirketle-in profesyonel idarecilerle çalışmışı tabii ki zorunludur. Ancak genellikle profesyonel idareci olarak çalışan kişilerin bir müddet sonra ya daha iyi bulduğu bir teklifle firma değiştirdiğini veya kendi firmalarını kurduklarını görüyoruz. Uzun vadeli bir çalışma süresi olmuyor. Eski firmalar, bir okul görevi görüyor. Mesleki deneyimini bu tür bir kuruluşta başlatarak, belirli bir noktaya geldiğini hissedene kadar çalışmalarını sürdürüyor. Meslek hayatlarına bizde başlayan, şu an serbest çalışan 30-40 civarı mühendis, mes-lekdaşımız var. Bunların bazıları, içinde bulunduğumuz sektörle alacalı olmayan iş dallarında, bazıları ile rakip pozisyona gelmişiz, bazıları ile müşterek ticari faaliyet yapıyoruz. Eskiden şirketten ayrılan kimselerle ilişkiler kopardı. Çok fazla alternatifle de karşı karşıya kalınmazdı. Şimdi bakış açıları değişti. Şirketten ayrılanlar bir anlamda, bir platformda işbirliklerini sürdürmekteler. Bayilik bazında olsun, müşterek ticari girişimler olsun bir tür birliktelik söz konusu olabiliyor. Uzun süre, örneğin 10 yılı aşkın süredir şirkette çalışmasına devam edenlere ise belirli bir yüzde hisse veriyor ve hissedar yapıyorsunuz. Onları da zaten bir aile bireyi gibi görüyorsunuz. Aile şirketlerinde kalıcı bir yapıyı kurmak biraz daha avantajlı olmakta. Aile ferdinizin eğitimindeki yönelimi, ilgilerinin yönelimi o istikamette gelişiyor. Şirketteki misyonu, bir sürecin doğal sonucu gibi kendiliğinden gerçekleşebiliyor. Tabii bu bir kural veya olasılıktır. Şirkette göreve başladığında ise zaten o işe yönelik eğitim almış, donanımlı olarak geliyor. Başka bir şirkete transferi gibi bir hedefi olmaksızın, tek hedefi şirketi daha iyi bir yerlere getirmek oluyor. Profesyonel bir elemanın kalıcılığını öngö-remezsiniz. Profesyonel bir eleman geldiğinde hiçbir garantiniz olmaksızın ilk iki yıl o elemanı yetiştirirsiniz. İki yıl sonunda verim almaya başlarsınız. Üçüncü yıl o eleman ayrıldığında iki yıllık emeğiniz boşa gidiyor. Aile fertlerinizde ise bu risk yok -veya minimum-. Ancak bu yaklaşımın dezavantajı da olabilir. Eğitiminden iş yaşantısına emek sarfettiği-niz kişiye belli sorumluluklar yüklersiniz ve o kişi eğer o iş için gerekli ve yeterli kapatiseye sahip değilse şirketin var olduğu noktadan geriye götürülmesi riski de vardır.
Zaten şirketin gelişme ve büyüme hacmine salt aile bireyleri ile yetişebilmeniz olanaksız. Profesyonel kadrolaşma kaçınılmaz. Firmalar belirli bir yapıya geldiklerinde tek idarecinin her şeyle ilgilenmesi ile yürümüyor. Departmanlaşma sürecine paralel her bir unsur, her bir bölüm ayrı bir idareci gerektiriyor. İdari işler, finans yönetimi, teknik hizmetler, satış vb. bölümler aynı kişinin idaresi ile sağlıklı gelişemiyor. Her bir bölüm, idarecisinden farklı nitelikler, nicelikler bekliyor. Bu sebeple belirli yetenek ve kapasitede olan profesyonel arkadaşlarımızı, sorumluluk alacak şekilde yetiştirip, yetki devretmeye çalışıyoruz. Aksi halde 6 firma, İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya'da ofis, Ankara'da fabrika, Ankara ve Antalya'da show-room açınımlarına sahip bir yapıyı aile bireyleri ile idare edebilmemiz olanaksız. Şu an şirket içerisinde aile bireylerimiz; ben, babam Bedii Bey. şirketin finans ve muhasebe yönetimi ile ilgili annem Figen Hanım. Kendisi Ortadoğu Üniversitesi'nde Ekonomi Öğretim görevlisi. Bizim için büyük bir şans. Şirketin görünmeyen yönü diyoruz.
Figen Korun
Şirket işleri ile okulda iken de (kısmen de olsa) alakadar oluyordum. Tamamen dışında kalmak mümkün olamıyor. Bir noktadan sonra bu denli içerisinde olacaksam part time çalışıyor olmaktansa full time çalışmayı tercih ettim -ikna edildim alışmam çok kolay oldu diyemem- finans yönetimi, muhasebeye ait ayrıntılar hala ilginç geliyor. Galiba fazlasıyla alışmak söz konusu değil. Her gün yeni bir şeyler oluyor. Aile şirketleri, kesintisiz devam eden bir iş yaşantısı gibi.
Tunç Korun
Ankara'da amcam Yaşar Korun ve iki oğlu var. Biri ODTÜ'den Makina Mühendisi, diğer oğlu ve eşi de Ankara'da aktif çalışan aile bireylerimiz. Bir yıldır benim eşim Özden Hanım Thermaflex-Form cephesine katıldı. Aileden olup şirkette çalışmayan sadece kızkardeşim var. O da Avusturya'da yaşıyor. Form'da şu an 4'ü Ankara'da 4'ü İstanbul'da 8 Korun ailesi ferdi fiilen iş başında. Ama her şeyi bu 8 kişiyle kontrol altında tutmanız mümkün değil, belki de 18 kişi olmanız ancak yeterli olabilir. O da şu an için. Daha sonraki aşamada bu sayı artmayacağı için profesyonel kadrolaşma olmaksızın şirketlerin gelişebileceğini beklemek gerçekçi değil. Sadece İstanbul'da 35 kişi çalışıyor. Taahüt grubu ile beraber 180 kişiyiz. Bunların arasında Bedii Bey gibi 45 yıllık makina mühendisinden yeni mezun mühendislere kadar farklı tercübe birikimine sahip 30 makina mühendisi var.
Gerçekten kalifiye eleman bulmak çok güç. O kadar sık firma değiştiriliyor ki. Profesyonel bir kapasiteye ulaşabilmek için minimum 5 yıl, ortalama 10 yıl faaliyet göstermesi gerekiyor. Fakat 3 yıldan fazla aynı firmada kalan mühendisler çoğunlukta değil.
Bedii Korun
Profesyonellerin ne kadar çalışacağını öngöremezsiniz, aile fertleri, bu noktada daha fazla güven veriyor. Buna dayanarak planlar yapabiliyorsunuz. Ama büyüme, profesyoneller veya yeni ortaklarla beslenerek, güçlenerek sağlanıyor. Aile fertleri ötesine geçilemiyorsa aynı hacimde sürdürebilirsiniz belki, ama büyüyemezsiniz. Öte yandan ikinci kuşak aile bireyleri için; hazır kurulu, gelişmesine uğraş verdiğimiz bir yapı varken, bunun devamlılığı için çalışılmasını, bir şeylere sıfırdan başlamak yerine tercih edilmesi gerekir diye düşünüyorum.
Tunç Korun
Ben 1965 doğumluyum. Şirket benden 1 yaş büyük. O zamanın adıyla İngiliz Lisesi'ni (High School) bitirdikten ABD'de Makina Mühendisliği tahsili yaptım. 1989 4 Şubat'ta döndüm. 6 Şubat 1989'da da işe başladım. O günden beri nadir ve kısa tatil olanaklarımızın dışında buradayım. Bana evde hiç kimse "makina mühendisi" olmam için telkinde bulunmadı. Ama sanırım durum o kadar açıktı ki, kimsenin telkinine gerek yoktu. Ben de bu konuda hiç ikileme düşmedim. Amcamın çocukları için de böyle oldu. Şirkette gündelik hayatın da kendine özgü bir tarzı oluyor. Tabii eminim her aile şirketi için yapı aynı değildir. "Bedri Bey",
"Figen Hanım" dediğim zaman belki bir çok kişiye tuhaf geliyor. Bu evde de böyledir. Zaten ailenin üç ferdi de şirkette olunca, birlikte sabah herkesten erken geliniyor, geç saatlere kadar kalınıyor. Evde de iş bitmiyor. Telefonlar ve görüşmeler olmadığı için daha rahat birbirimize sormamız, aktarmamız gereken konular görüşülebiliyor. Akşam yemeklerimiz kısmen bir toplantı gibi geçiyor. Bu tabii bir anlamda kaçınılmaz. Yapmamız gereken şeyler' yoğun tempolu bir güne sığdırabilmek çok güç.
FORM, Ankara'da bulunan 26.000 İTT imalat alanında halen soğutma cihazları, Rigit ve Flexible hava kanalları. PE boru ve levha izole imalatına devam etmekte.
Vidalı Kompresörlü Soğutma gruplarında DUNHAM-BUSH, Kanallı, Split-Paket Klima Cihazlarında LENNOX. Çatı Fanları ve Vantilatörlerde LOREN COOK, Doğalgazlı Soğutucularda RO-BUR, Kapalı Devre Isı Pompa Sistemlerinde CLIMATEMASTER ABD firmalarının; Soğutma Kulelerinde DECSA, Soğutma gruplar ve Klima Cihazlarında BLUE BOX İtalyan firmalarının; Aspiratör ve Endüstriyel Fanlarda Vent-Axia İngiltere firmasının, Klima Santrallarında VOLF Almanya firmasının, Nem Alma Cihazlarında Munters İsveç Firmasının, Buharlı Nemlendiricilerde CONDAIR İsviçre Firmasının temsilciliklerini yapmakta. Mevcut devam eden taahhüt çalışmalarımızın yanı sıra en son, Hollanda menşeili Thermaflex firması ile ortak gerçekleştirdiğimiz PE İzole imalatı ile dünya piyasalarına ciddi bir boyutta açılma olanağımız oldu. Yeni projeler hep var birlikte çalışıyoruz
