Amacımız, Türkiye’de endüstriyel elektrik motorları sanayisinin geliştirilmesine liderlik etmek

Elektrik Motorları Sanayicileri Derneği (EMOSAD) Başkanı İbrahim Yıldırım

Sektörel işbirliği sağlamak, endüstriyel elektrik motoru alanında sektörü ilgilendiren her türlü konuda bilgi sağlamak ve mesleki alanda çalışmalar yapmak amacıyla kurulan Elektrik Motorları Sanayicileri Derneği (EMOSAD),4 Mayıs 2016 tarihinde 9 şirketin bir araya gelmesiyle faaliyetlerine başladı. Türkiye’de elektrik motorlarının ağırlıklı olarak nerelerde kullanıldığını, derneğin faaliyet ve amaçlarını öğrenmek üzere dernek Başkanı İbrahim Yıldırım ile konuştuk. Yıldırım, “Derneğimizin amacı; Türkiye’de elektrik motorları sanayisinin geliştirilmesi, ulusal ve uluslararası standartlarda hizmet kalitesinin yükseltilmesi, ihracatın artırılması, sektörde faaliyet gösteren şirketlerin markalarının uluslararası yelpazede tanınmış markalar haline getirilmesi, üretime ilişkin teknik, enerji verimliliği, çevre uyumu konularında çalışma yapılması ve sektörün teknolojik gelişmesinin sağlanmaya çalışılması” diyor…

EMOSAD, 9 şirketin bir araya gelmesiyle 4 Mayıs 2016’da kuruldu

Elektrik Motorları Sanayicileri Derneği (EMOSAD), endüstriyel elektrik motorları alanında sektörel işbirliği sağlayarak, sektörü ilgilendiren her türlü konuda bilgi sağlamak, mesleki alanda çalışmalar yapmak amacıyla 4 Mayıs 2016 tarihinde 9 şirketin bir araya gelmesiyle kuruldu. Derneğimizin hedeflerini şöyle sıralayabilirim:

•         Türkiye’de elektrik motorları sanayisinin geliştirilmesine önayak olunması,
•         Ulusal ve uluslararası standartlarda hizmet kalitesinin yükseltilmesi,
•         İhracatın artırılması,
•         Üretilen markaların uluslararası yelpazede tanınmış markalar haline getirilmesi,
•         Üretime ilişkin teknik, enerji verimliliği, çevre uyumu konularında çalışma yapılması,
•         Sektörün teknolojik gelişmesinin sağlanmaya çalışılması.

Kurulduğumuz günden bu yana, genel kurul ve yönetim kurulu toplantımızı gerçekleştirdik. Yönetim kurulu toplantımızda görev dağılımını yaptık; dernek içinde gümrük tarifeleri ve ürün sınıflandırması ile ilgili çalışma grubumuzu oluşturduk. Görevimiz; ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkıda bulunmak için çağdaş uygarlık hedefini esas alarak bölgesel ve sektörel potansiyeli en iyi şekilde değerlendirmek, ulusal ekonomik politikaların oluşturulmasına ve ulusal kalkınmaya katkıda bulunmak. Özellikle Avrupa Birliği başta olmak üzere uluslararası sektörel entegrasyonu sağlamak, bölgesel ve yerel gelişmeyi hızlandırmak için projeler geliştirmek, sorunları ve çözüm önerilerini kamuoyuna ve yetkili kurumlara duyurmak. Tüm bunların yanı sıra sektörün enerji verimliliği çalışmaları, çevre uyum yasaları ve yönetmeliklerini üyelerimiz ve sektör adına yerine getirmek için gerekli çalışmaları yapmak.

Derneğimiz; WAT Motor (Arçelik A.Ş.), GAMAK (Gamak Makina San. A.Ş.), Volt Motor (Volt Elektrik Motor San. ve Tic. A.Ş), Emf Motor (Emf Motor San. ve Tic. A.Ş.), Miksan Motor (Miksan Motor San. ve Tic. A.Ş.), Femsan Motor (Femsan Elektrik Mot. San. Tic. A.Ş), Elsan Motor (Elsan Elektrik San. Tic. A.Ş.), Aemot (Aem Elektrik Motorları San. Tic. A.Ş.) ve Yılmaz Redüktör (Mes Elektromekanik Döküm San. ve Tic. A.Ş.) olmak üzere 9 üyeden oluşuyor. Şirketlerin ürün yelpazeleri, endüstriyel elektrik motorları. Zaten bunlar hâlihazırda derneğimizin hedefinde olan ürünler. Söz konusu ürün yelpazeleri; uluslararası regülasyonlar ile enerji verimliliği sınıflandırılmış, belli bir takvime göre düşük verim seviyesindeki ürünlerin kullanımının yasaklandığı tarifeleri olan ürünler. Bu alanda faaliyet gösteren üreticilerin üyelik konusunda atacakları adımları desteklemeye ve etkinliğimizi artırmaya olumlu bakıyoruz. Uzun dönemde ülkemizde faaliyet gösteren tüm motor üreticilerinin bu çatı altında kendilerini ifade etme olanağı gündeme gelebilir. Derneğimizin odaklandığı faaliyetlerin neticeleri ve etkinliği arttıkça tüm üreticileri kapsayacak alanlara doğru faaliyetlerimizi genişletebiliriz.

Resmi olarak çıkartılacak bir uygulama kararında üzerimize düşen görevleri yapmaya hazırız

Ülkemiz enerji konusunda dışa bağımlı. Bağımlılığın azalması için enerji verimliliğinin artırılması önemli bir unsur. Verimlilik Genel Müdürlüğü tarafından yapılan araştırmalara göre, Türkiye’de sanayide 7,5 kW üzerinde 4 milyondan fazla AC elektrik motoru mevcut ve bu motorlar % 80-85 oranında verimsiz enerji sınıfında yer alıyor. Bu verimsiz motorların IE3 enerji verimliliğindeki motorlar ile değişim maliyeti ülke geneli için yaklaşık 14,5 milyar TL iken, yıllık tasarruf 8,5 milyar TL seviyesinde hesaplanıyor. Bu hesaplama, enerji verimsiz elektrik motorlarının değişim yatırımının 1,7 yılda kendini amorti edeceğini gösteriyor*. On yıllarca çalışacak elektrik motoru dikkate alındığında bu yatırımın geri dönüş süresinin oldukça kısa olduğu gerçeğiyle karşılaşıyoruz. Devletimiz enerji verimliliği konusunda son derece kararlı ve takipçi. Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi Programı Eylem Planı çerçevesinde, Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması stratejisinin alt adımı faaliyetinde sürekli iletişim hâlindeyiz. Resmi olarak çıkartılacak bir uygulama kararında üzerimize düşen görevleri yapmaya hazırız.

Dernek faaliyetlerimiz ilerledikçe, ulusal ve uluslararası düzeyde ortak destek programlarına katılım imkânları oluşabilir

Üyelerimizin kurumsal olarak üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde faaliyetleri olduğunu biliyoruz. Bu faaliyetlerin kapsamı, derinliği ve pratik neticeleri yeknesaklık göstermeyebilir. Dernek faaliyetlerimiz ilerledikçe, üyelerimizdeki iyi uygulamaların paylaşımı ile ulusal ve uluslararası düzeyde ortak destek programlarına katılım imkânları oluşabilir. Eureka, Teydeb gibi ortak projeler sayesinde Avrupa Birliği çerçeve programlarına üniversitelerle birlikte dâhil olabiliriz. 5746 no’lu Ar-Ge Kanunu’nda yapılan değişiklikler sonrasında “İndirim, istisna, destek ve teşvik unsurları” konu başlığı altında yer alan üçüncü maddenin altıncı fıkrasına “Rekabet öncesi işbirliği proje bütçesinin en fazla yüzde ellisine kadarlık kısmı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulan ödenekle sınırlı olmak üzere geri ödemesiz olarak desteklenebilir.” ilavesi yapılarak rekabet öncesi işbirliklerinin özendirilmesi amaçlanmıştır. Bu tarz konu ve proje başlıkları oluşturulduğunda, rekabet öncesi işbirliklerine zemin hazırlanmış olur. Otomotiv sektöründeki rekabet öncesi işbirlikleri bu alanda bizler için de örnektir.

Elektrik motorları hayatımızın her anında karışımıza çıkıyor

Sanayide ülke çapındaki elektrik tüketiminin % 35’ini elektrik motorları tüketiyor.  Elektrik enerjisinin hareket enerjisine dönüştüğü her uygulamada elektrik motorları kullanılıyor. Yeni görevime gelince, haliyle bu konuyla daha çok ilgilenmeye başladım ve gördüm ki elektrik motoru, hayatımızın her anında karşımıza çıkıyor. Günlük hayat akışını düşündüğümüzde; sabah uyandığınızda yüzünüzü yıkamak için musluktan akan su, elektrik motorunun tahrik ettiği pompalardan geliyor. Su barajlardan büyük motorlar ve pompalarla şebekeye, apartmanınızın zeminindeki elektrik motorunun kullanıldığı hidrofor pompadan da musluğunuza geliyor. Asansörü elektrik motoru harekete geçiriyor. Arabanıza bindiğinizde onlarca elektrik motorunu çalıştırıyorsunuz. Elektrikli araçlar yeni bir alan ve çok büyük potansiyeli var. İş yerinize geldiğinizde hareketli kapınızı elektrik motoru açıyor. Merkezi klima sistemini açtığınızda elektrik motorunun harekete geçirdiği fanlar devreye giriyor.  Fabrikada çalışma alanına gittiğinizde; kompresörler, vinçler, konveyörler, robotlar, işleme merkezleri ve preslerde elektrik motorlarının kullanıldığını görüyorsunuz.

Uluslararası sanayideki sektörel araştırma kuruluşu IHS verilerine göre, dünyadaki elektrik motoru pazar büyüklüğü 15 milyar dolar (yaklaşık 46 milyon adet motor). Bu sektörün ayrılmaz parçası durumunda olan motorların kontrolünü sağlayan sürücü (hız kontrol cihazları) ve sürücü ekipmanları benzer şekilde 12 milyar dolarlık bir pazar. Sektörel bazda adet dağılımına göre kullanım oranları sırasıyla; % 32 oranında pompa, % 23 oranında fan, % 21 oranında kompresör ve her biri yaklaşık % 3 oranında vinç, konveyör ve asansör uygulamalarıdır.**

Elektrik motorları sektörü, “özel önemi haiz sektör” olarak tanımlanmalı

Elektrik  motorları; hayatın her alanında herkes tarafından kullanılan ve gelişen, ekmek ve su gibi yokluğuna katlanılamayacak derecede önemli, stratejik bir sektör. Böylesi önemi haiz bir sektör; dağınıklıktan, organize olamamaktan dolayı sesini duyuramamış, hak ettiği yeri alamamış. Sonuç olarak da gerekli kamusal desteği görmemiş. Oysa bu sektör “özel önemi haiz sektör” olarak tanımlanmalı. Bu bağlamda, son uygulamadaki 6. bölgeye verilen bölgesel teşvik tedbirleri, her bölgede uygulanmak koşuluyla münhasıran bu sektöre de sağlanabilir. Piyasada sanayi tesislerinde bulunan verimsiz elektrik motorlarının yüksek verimli elektrik motorları ile değişiminin sağlanması için projeler geliştirmek, kamudaki çalışmalara sektörel olarak katılmak, ortak görüş oluşturmak, verimsiz elektrik motorları kullanımının önüne geçebilmek için kamu kurumları ile birlikte eşgüdümlü çalışmalar yürütmek derneğin çalışma konularının arasında olacak.

Yakın zamanda, kamu kurumlarının üzerinde çalışmakta olduğu 10. Kalkınma Planı’nda yer alan Enerji Verimliliğinin Geliştirilmesi Programı Eylem Planı çerçevesinde, Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması alt bileşeni doğrultusunda, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Enerji Verimliliği Dairesi gibi kurumlarla sanayi kuruluşlarında kullanılan verimsiz motorların verimli motorlarla değişimi bileşeni için politika oluşturulmasına ve pratik uygulamaya dönük görüş alışverişinde bulunacağız. Aynı zamanda pazar büyüklüğü, yerli üreticilerin ihtiyacının karşılama oranları ve ürün sınıflandırma çalışmaları; sektörel olarak sağlıklı bilgilerin paylaşılmasına, politikalar oluşturulabilmesine imkân sağlar.

Dernek olarak başlıca faaliyetlerimiz; elektrik motorlarının enerji tüketiminde yüksek bir paya sahip olduğu konusunda kamuoyunda farkındalığın artırılması, örnek projeler ile elde edilen verimliliğin gösterilmesi olacak.

*Verimlilik Genel Müdürlüğü, Sanayide Elektrik Motor Envanteri Analiz Raporu

**Information Handling Services – IHS Markit