THY Havacılık Bakım Onarım ve Modifikasyon Merkezi (HABOM) Projesi'nde UPONOR Sistemleri Kullanılıyor

05 Aralık 2010 Dergi: Aralık-2010

THY?nin Sabiha Gökçen Havalimanı?nda yeni yapılacak hangarlarında, daha önce inşa edilen hangarlarda olduğu gibi, endüstriyel yerden ısıtmada Uponor endüstriyel yerden ısıtma sistemleri kullanılacak. Yine bu projede yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak amacı ile topraktan ısı kazanımı Uponor markalı özel üretim pePEXa borular ile sağlanıyor.

Endüstriyel yerden ısıtma sistemleri, işletme maliyetlerini düşürerek daha konforlu ortam sağlaması nedeniyle ülkemizde giderek daha fazla yatırımcı tarafından tercih edilmeye başlandı. Bu sistemler yenilenebilir enerji kaynakları ile kullanılması sayesinde çevreye duyarlı ve enerji tasarrufu sağlayan binalar inşa edilebilmesine imkan tanımaktadır. HABOM projesinde de toprak kaynaklı ısı pompası ve yerden ısıtma sistemi kullanılarak işletme maliyeti düşük ve çevreci bir proje hedeflenmiştir.

Kurulacak uçak ve parça bakım hangarları için yapılması planlanan toplam yatırım yaklaşık 500 milyon USD?dir. Bu yatırımla THY Teknik A.Ş.?nin uçak ve parça bakım-onarım pazarından 2020 yılı itibarı ile 1 milyar USD?den fazla bir pay alması hedeflenmektedir. Türk Hava Yolları Teknik A.Ş., kurucusu olduğu HABOM Projesi?nin daimi hissedarı olmayı hedeflemekte ve buna ek olarak, bu yeni yatırımları uluslararası bir ortak girişim şeklinde gerçekleştirmeyi de ciddi bir seçenek olarak değerlendirmektedir. İstanbul, bu yeni yatırım ve mevcut tesislerle bölgenin yeni bakım-onarım merkezi haline gelecektir.

Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı?nda kurulacak uçak bakım onarım tesisleri 372.000 m2?nin üzerinde bir alana inşa edilmektedir. HABOM Projesi kapsamında kurulacak bakım onarım tesislerinde 3.500?e yakın kişiye istidam sağlanacağı öngörülmektedir.

HABOM?da hangarların yanında, genel merkez binası, sosyal merkez binası, giyinme-soyunma ve güvenlik binası ve atölye binaları da yer almaktadır. Proje kapsamında inşa edilen iki büyük uçak hangarının birinde 12 dar gövdeli uçak aynı anda bakıma alınabilecek, diğer hangar ise 3 geniş gövdeli uçak kapasiteli olacaktır. Binaların tamamı (her bir kazığın 240 ton yük taşıdığı düşünülerek) 7200 fore kazık üzerine oturtulmakta ve toplam kullanılan fore kazık imalatı 150.000 metreyi bulmaktadır.

HABOM projesinin mekanik dizaynı ve hesaplamaları GN Mühendislik tarafından üstlenilmiştir.

Kullanılan kazıkların 2400 adedinin içinden 4 gidiş ve 4 dönüş hattı olmak üzere, 12-13 metre derinliğe kadar Uponor pePEX boru U şeklinde indirilerek topraktan ısı kazancı elde edilmesi amaçlanmıştır. Her iki 20 mm pePEX dönüş borusu 25 mm PEXa boruya, her iki 25 mm PEXa boru 32 mm PEXa boruya bağlanmıştır. 32 mm PEXa borular da 40 mm olan toplama hatlarına bağlanmıştır. Toplama hatları özel beton bloklar içindeki muhafaza edilen gidiş ve dönüş kollektörlerine bağlanırlar. Buradaki bağlantıların hepsi Uponor?un 2008 yılı itibari ile üretimi 10 milyar adete ulaşan PPSU (Polifenil sülfon) bağlantı parçaları ile Quick & Easy bağlantı yöntemi kullanılarak gerçekleştirilecektir. Fore kazık imal edilirken demirlere bağlanan borular, uygulama sırasında özenle toprağa indirilmiş ve 20 mm Uponor pePEX borunun polietilen koruması (zırhı) sayesinden sisteme oksijen girmesini engelleyecek oksijen bariyer tabakasının ve borunun kendisinin zarar görmesinin önüne geçilmiştir. Her bir kazık içine indirilen borulardan elde edilmesi hesaplanan kazanç 960 W olarak hesaplanmıştır. Bu şekilde 2400 kazık için toplamda 2300 kW topraktan ısı kazanımı elde edileceği hesaplanmıştır.

Projenin endüstriyel yerden ısıtma kısmında Tichelmann metodu kullanılması planlanmış ve dizaynı buna göre hesaplanmıştır. Sistemde 30 cm aralıklarla döşenen 20 mm pePEX borular Tichelmann kollektörlerine bağlanmaktadır. Daha önceki yıllarda yapılan ve yine aynı Tichelmann metodu kullanılan Sabiha Gökçen Havalimanı?ndaki MRO Hangarı, Yeşilköy Atatürk Havalimanı?nda THY Teknik ve MNG Hangarları da; sorunsuz, bakım masrafsız ve işletme maliyeti düşük Uponor endüstriyel yerden ısıtma sistemleriyle yıllardır ısıtılmaktadır. Yeni yapılacak HABOM projesinin diğer hangarlara göre çok büyük olmasının yanı sıra en önemli farkı bu projede aynı sistemle yaz aylarında da soğutma yapılmasının amaçlanmasıdır. Proje dizayn edilirken soğutma yüklerine göre de çalışma yapılmıştır. Sistem gerektiğinde birbirinden bağımsız olarak ısıtma veya soğutma yapabilmektedir. Daha önce yapılan hangarların bazılarında da soğutma yüklerine göre dizayn yapılmışsa da, hiçbir zaman soğutma sistemi kullanılmamıştır.