Rüknettin Küçükçalı, Görkemli Bir Toplantı ile Isısan’a Veda Etti
Bir kokteyl ile başlayan gecede Rüknettin Küçükçalı’yı öz yaşam öyküsü, kişiliği ve değerleri ile tanıtan bir belge-film gösterildi. Rüknettin Küçükçalı’nın 1957 yılında Malatya Gazi İlkokulundaki görüntüleri ile başlayan filmde Küçükçalı’nın “en eski arkadaşı” Prof. Dr. Murat Tunç, üniversite yıllarından arkadaşı Yaşar Genç, folklor çalışmalarından arkadaşı Fatma Arısoy’un yanı sıra iş yaşamında birlikte olduğu mimar, mühendisler ve Isısan’daki çalışma arkadaşları, Rüknettin Küçükçalı hakkında duygu ve düşüncelerini dile getirdi. İTÜ Makine Fakültesi’ni 1972 yılında bitiren ve akabinde Türbosan, Sungurlar gibi sektörün önde gelen kuruluşlarında görev alan Rüknettin Küçükçalı, Tokar’da proje müdürlüğü görevi verildiğinde 23 yaşındaydı. 1975’te Isısan’ı, 1976’da Isısan Taahhüt şirketlerini kurdu. 1981’de Isısan ile Isısan Taahhüt firmaları, birbirinden tamamen ayrıldı, Rüknettin Küçükçalı, pazarlamaya yöneldi. Filmde, Rüknettin Küçükçalı’nın Türk Tesisat Sektöründaki çalışmaları ile ilgili süreç üzerine; Isısan’dan Güler Ayabakan, Nurettin Küçükçalı, Selman Tarmur ve Gökhan Özbek duygu ve düşüncelerini dile getirdi. Isısan Bayisi Ahmet Özaktaş, mimar Oral Vural, ekonomist Erşan Aksu, elektrik mühendisi Cihan Derinöz ve Prof.Dr.Ahmet Arısoy da Küçükçalı’nın hayata ve mesleğine bakış açısı hakkında ipuçları verdi. Belge-film, halen Isısan’da görev yapan kızı ve meslektaşı Güneş Küçükçalı’nın izleyenleri duygulandıran teşekkürü ile son buldu.
Filmin ardından bu kez Rüknettin Küçükçalı, Isısan’daki 33 yılı boyunca gördüğü yakınlık, saygı ve destek için teşekkür ederek başladığı konuşmasında, çalışmalarını, doğrularını, görüşlerini aktardı:
“Isısan’daki görevimi bitirdim. Hem bunu güzel bir aile haline gelen camiamıza duyurmak, hem de iyi günde, kötü günde hep birlikte olduğumuz siz değerli dostlarıma teşekkür etmek için bir arada olalım istedim.
İyi bir sermayem oldu; Teknik ressamlık, şantiye mühendisliği, proje mühendisliği deneyimlerime Ashrae toplantılarında gördüğüm farkı yapılarla ilgili uygulamalar eklendi. Okumayı çok seviyorum. Kendi mesleğimle ilgili düzenli olarak beş yabancı dergi okuyorum.
Geleceğin mühendisleri, insana değer veren şirket çatıları altında yetişmeli
Meslek hayatımda özellikle gençlere yatırım yapmayı çok sevdim. Gençlerin sağlıklı gelişebilmeleri için, çalıştıkları kurumun her şeyden önce insana değer vermesi gerekiyor. Böyle bir yapı tesis etmeye çalıştım. Bilgi için de sevgi için de uğraşmaya değer. Bunun için uğraştık ve bize güvenenlere layık olmaya.. “Sıfır hata”yı hedefledik, “Doğruyu ilk seferde yapmalı” dedik. Bunları birlikte yaptık.
Yatay yönetim anlayışını uyguladık; “herkes daha iyisini yapmakta serbest” dedik. İnsanlara sorumluluk verince daha başarılı oluyorlar. İşini rüyanda görüyorsan, başarılı olursun. Başarıyı getiren bir başka husus da, farklı fikirlerle karşı karşıya iken kimin haklı olduğuna değil, neyin doğru olduğuna odaklanmak gerektiğidir.
Stresi Yönetebilmek için, Molalar Çok Önemli
Tabii ki işte stres yönetimi de çok önemli. İster istemez gerilimlerle karşı karşıya kalınıyor. Hep şunu anlatırım: elinize bir bardak alın, bu bardağı taşıyabilir misiniz? Bu sorunun yanıtı bardağın ağırlığı ile ilgili değil, taşımanız gereken süre ile ilgilidir. Bardağın ağırlığı 200 gram da olsa, 300 gram da olsa bir süre sonra kolunuz yorulur, daha uzun süre taşıyabilmeniz için bardağı bir süre bırakıp kolunuzu dinlendirmeniz gerekir. Stres yönetiminde de bu kural geçerli. Ben bunu başarmak için sporun çok yararını gördüm. Spor hayatımın ayrılmaz bir parçası oldu; düzenli olarak tenis oynuyorum, yürüyüş yapıyorum.
İyi Bir Ekip Çalışması İçin; Sağlıklı Yönetim, Ölçme ve Değerlendirme...
Firma içinde bazı insanların doğal motivasyonları yüksek, bazılarınınsa düşüktür. Bunu izlemek ve ekibin genel motivasyonunu yüksek tutabilmek için, motivasyon desteğine ihtiyacı olanları desteklemek gerekir. İyi bir ekip olmak çok önemli. Kazları örnek vermek isterim: Kazlar “V” formunda uçarlar. Öndekinin rüzgârı arkadakine güç verir, uçuşunu kolaylaştırır. Arkadakiler, öndekini motive etmek için ses çıkarırlar. Öndeki yorulduğunda arkadan biri ile yer değiştirir. İyi bir ekip çalışması; sağlıklı bir yönetim, ölçüm ve değerlendirme ile oluşturulabilir. Tabii ki pozitif düşüncenin egemenliği de.. Her insanın beyninde olumlu duygu ve düşüncelere sahip bir kurt ile olumsuz düşüncelere sahip bir kurt bulunur ve bu kurtlar çatışma halindedir. Mücadeleyi hangi kurt kazanır? Hangisini beslerseniz o kazanır.
Şimdi “Artı Enerjili Yapılar” Devri Başlıyor
Mekanik tesisat alanında aşmamız, yetişmemiz gereken konular var. Mütemadiyen bunlara dikkat çekmeye çalıştım: Kullanılmadan atılan enerji miktarının en aza indirilmesi gerekiyor. Binaların enerji performansı kimlik belgesi olmalı. Yüksek performanslı binalar, yeşil binalar, ürettiği ve tükettiği birbirini dengeleyen sıfır enerjili binalar ve şimdi de ürettiği enerji tükettiğinden fazla olan “artı enerjili” binalar konularını dünya ile eşzamanlı olarak hedeflememiz gerekiyor. Termik santrallerin atık ısısından yararlanmalıyız. Bir örnek vereyim; Ambarlı Enerji Santralinin atık enerjisi; yılda 600 milyon USD tutarında. Toplam tutara baktığımızda bu rakam; yılda 2 milyar USD’ı buluyor. Bunu göz ardı edemeyiz.
Sistem Bazında Çözümler...
Bireysel ısıtma sistemleri, kaç kata kadar yapılar için uygun olabilir? Çok yüksek katlı yapılarda kombi uygulamalarında ne gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor? 20 katlı binada ferdi ısınma sistemi, kombi kullanılacaksa doğalgaz bacası tesis edilmesi lazım. Gerçi o takdirde de maliyet açısından ne kadar verimli olur? Yani sadece cihaz bazında değil, sistemin tüm işleyişi ve sağlığı açısından değerlendirmek gerekiyor.
Isısan ve “İlk”leri
Isısan, ısıtma ve klima ürünlerini birlikte pazarlayan sektördeki ilk firma. Isısan’daki çalışmalarımıza baktığımızda, Türkiye için pek çok “ilk”le karşılaşıyoruz. 6 litrelik haznesi ile su tüketimini azaltan rezervuar, su kanalları şablonla delinen, tam yüzey yıkama özelliği bulunan, taharet borulu klozetler 1980’li yılların ikinci dönemi itibarıyla Türk tesisat sektörüne sunduğumuz “ilk” ürünlerdir. Koku yapmayan yer süzgeçleri, yüksek yapıların pis su borularında “S” bükümlerinden kaçınılması şeklindeki uygulamalar, tek borulu (by-pass) sistem hep önem verdiğimiz çalışmalar oldu. 1975’te enerji tasarrufu ile ilgili çalışmalarımıza başlamıştık. Her vesile ile altını çizdik: Oda sıcaklığını 1 °C artırmak, yakıt tüketimini %10 artırır, pompayı gidiş hattına alın, ısınmayan üst katlar ısınsın. Tesisat dairelerini, kazanları, özellikle çok katlı yapılarda çatıya alabiliriz dedik, adımız “Damdaki Kazancı”ya çıktı. Hava kanallarında kaçakların maliyetleri %20-%32 arasında seyrediyordu, buna dikkat çektik. Kaskad sistem, baca boşluklarında baca boruları kullanılması ile risklerin önlenmesi, kazan çıkışlarında üç yollu vana kullanımı, şönt pompa, denge kabı, hep üzerinde durduğumuz konular oldu.
Manisa’daki Bosch Fabrikasında Buderus kombi de üretiliyor. Türkiye, Almanya’dan sonra ikinci büyük üretim üssü oldu. GEA firması, Gebze’de klima santrali fabrikası kurdu, ağırlıklı olarak ihracat yapıyor. Türkiye’ye yabancı kuruluşların üretim yatırımı yapması sürecine katkımız olduğu için tabi ki mutluyuz.
Random Restart
Elektrik kesildiğinde ve yeniden geldiğinde, bütün elektrikli cihazlar aynı anda devreye girer. Böylelikle sisteme hep birlikte yüklenen cihazlar, voltaj dengelenmeden, regüle olmadan sistemden elektrik çeker ve zarar görür. Random Restart dediğimiz akıllı devre ile cihazlar, gecikmeli devreye girme özelliği kazanır. Böylelikle aynı anda değil, sıralı olarak devreye girer. Bu gerek sistem için gerek cihazların sağlıklı işletimi ve cihaz ömrü için çok önemlidir. Üstelik bu sistemin ilave bir maliyeti de olmayacak. Zira cihazların üretiminde bu özellik, elektronik donanımına eklenecek.
Eğitim Çalışmaları ile Hem Bilgi Paylaşıldı, Hem de Sektörün Birlikteliği Güçlendi
Sami Bölükbaşı, ‘sen tesisat mühendislerinin bir araya gelmesini, tanışmasını sağladın’ diyor. Bilgiyi üretmenin beraberinde bilgiyi paylaşmanın önemine inandık ve düzenlediğimiz eğitim toplantıları ile bilginin paylaşılmasına çalıştık. 7-8 yıl boyunca Cumartesi günleri, Isısan’da toplandık. Bu toplantılar başladığında katılımın çokluğunu gören Rahmetli Erdoğan Atakar, ‘önceleri, ilk heves, gelirler ama yavaş yavaş katılım düşer’ demişti ama tersine giderek arttı. Mühendislerin bir araya gelmesi ile birlikte TTMD’ni kurduk.
Büyük alış veriş merkezleri konusunda uygulamalı eğitimler ve yakıt karşılaştırma tablolarının hazırlanması da “ilk”lerimiz arasında. Bu süreçte 500 seminer vermişiz, muhtelif dergilerde yayınlanan 250 makale yazmışız, sempozyum ve kongrelerde 20 bildiri sunmuşuz ve 32 kitap yayınlamışız.
7000 kişiye 8000 saat hacminde eğitim vermişiz.
Bu süreç, mesleğimizde çok fazla sayıda yayının bulunmadığı yıllarda, öğrendiğim her şeyi not etmemiz ve bunları ortağım Gökhan Özbek’le beraber bir araya getirerek Buhar Tesisatı kitabını hazırlamamızla başladı diyebilirim. Bilgi üretme-bilgi paylaşma çalışmalarımızın olgunluk döneminde, Isısan Akademi’yi kurduk. Çok iyi çalışmalar yapılıyor. Önem verdiğimiz bir konu olan alternatif enerjiler/yenilenebilir enerjiler konusunda pratik eğitim salonu açtık.
Isısan’dan Neden Ayrılıyorum?
Ters giden bir şeyler olduğu için değil, tersine her şey yolunda olduğu için, bir misyonun tamamlanmış olduğu ve çok donanımlı, genç bir kadromuz olduğu için, onların yeni misyonlar taşımaları gerektiği için ve onlara çok güvendiğim için…
Yaşamım boyunca pek çok şapkam oldu: Okul şapkası, mevki şapkası, baba şapkası, dost şapkası, klüp (Beşiktaş’lıyım) şapkası gibi.. Şimdi hangi şapkamı takacağım? Sektörde mi kalacak, emekli mi olacak sorusuna yanıt vereyim; şüphesiz ki emekli olmayacağım. Yine birlikteyiz; dernekler için şüphesiz ki çalışırım, danışmak isteyen, bir konuda bilgi almak isteyen herkese de açığım. Bir süre şahsi yatırımlarımla ilgilenmem gerekiyor. Ondan sonrasında yine beraber olacağız..
Nelere Üzülürüm?
Isısan’dan ayrılıyorsun, üzülüyor musun diye sordu bazı dostlarım. Hayır. Isısan benim ailem gibi. Belki fiziken daha az görüşürüz ama ne zaman ihtiyaçları olsa yanlarındayım. Ben nelere üzülürüm? Gelir dağılımındaki büyük farka, poşetteki denize (kirlilik tehditi altındaki denize ve tüm çevreye), ekolojik dengenin bozulması, balık ve kuş türlerinin, tüm faunanın, floranın fakirleşmesine, siyasetin kirlenmesine..
Nelere Sevinirim?
Türkiyenin gelişmesine, gençlerin geleceğin ihtiyaçlarını karşılayabilecek donanıma sahip olmasına ve başarılarına. Ayrıca arkadaşlarımla birlikte olmak, spor yapmak, çevreye katkıda bulunabilmek de beni çok mutlu eder.
Her yıl 1.200-2.500 adet ağaç dikmişiz, sadece Levent’te 10.000 ağaç dikmişiz. Bakıyorum ve tabii ki mutlu oluyorum..
Rüknettin Küçükçalı’nın konuşmasının ardından; İTÜ adına Rektör Muhammet Şahin, Küçükçalı’nın “kadim dostu” Celal Eldem, MMO adına Prof.Dr.Macit Toksoy, Timder adına Timder eski başkanlarından ve kurucularından Ali Ergenç, Rüknettin Küçükçalı’ya plaket takdim etti. Prof.Dr.Doğan Özgür ve Avcılar Belediyesi Eski Başkanı Tahsin Salihoğlu, Küçükçalı’nın yeğeni Mert Küçükçalı ve BBT Termoteknik adına Harald Bronkal duygu ve düşüncelerini dile getirdi. Bay Bronkal; “Türkiye’de Buderus’la bir tarih yarattınız. Buderus’u Türkiye’de bir sembol yaptınız. Görüşmelerimizde hep adil ve şirket çıkarlarını gözeten bir tavrınız oldu. İlk ziyaretimizde de çok iyi bir ekip ruhu oluşturmuş olduğunuza şahit olduk. Emekleriniz için teşekkür ederiz” dedi ve Rüknettin Küçükçalı’ya bir andaç takdim etti. Isısan bayileri, Tekirdağ taraflarında Rüknettin Küçükçalı Hatıra Ormanı kurduklarını duyurdu ve Rüknettin Küçükçalıya bir teşekkür plaketi takdim etti.
Gece, birlikte yenen akşam yemeği ile son buldu.
