Konut Isıtma ve Sıcak Su Temininde Kullanılan Kazanlar
Konut ısıtma sisteminde doğalgaz kulanımı halinde uygun kazan tipi ve kapasite seçimi önem kazanmaktadır.
Eğer bina yeni yapılacak ise, kazan tipi seçiminde binanın boyutu önemlidir, iki katı geçmeyen (2-3) daireli, kazan dairesi olmayan küçük bir yapıda kat kaloriferi ekonomik olabilir. Ancak ısı kaybı hesapları bu duruma göre yapılmış olmalıdır. Yani yan, alt ve üst komşu daireler arasında da ısı izolasyonu yapılmalıdır. Aksi taktirde komşu daireler ısıtılmadığı zaman kat kaloriferiyle ısınan daire o daireleri de ısıtıyor olacaktır. Bu da yakıt sarfiyatı demektir. Fakat daire sayısı fazlalaştığında merkezi ısıtma hem yatırım maliyeti hem de yakıt sarfiyatı bakımlarından daha avantajlı duruma geçecektir. Sözkonusu bina merkezi ısıtma sistemi mevcut olan bir bina ise kesinlikle en ekonomik çözüm doğal gaz kazanlı, sıcak sulu merkezi ısıtma sistemine devam etmektir. Doğal gaza uygun kazan tipleri ve seçim kriterleri olarak dikkat edilmesi gerekli hususlar şöyledir:
Kazan tipleri : 1- Atmosferik Brülörlü Gaz yakıt kazanları 2- Üflemeli Brülörlü sıvı yakıt kazanları
ATMOSFERlK BRÜLÖRLÜ GAZ YAKIT KAZANLARI
Bu tür kazanlar sadece gaz yakmak üzere geliştirilmiş olup siyah çelik, paslanmaz çelik ve dökme demirden imal edilirler. Başlıca özellikleri şunlardır ;
Yapıları basit, boyutları küçüktür.
Muhtelif gazları yakabilirler.
Emniyetlidirler.
Gürültü seviyeleri küçüktür.
Gaz tarafı dirençleri düşüktür.
Baca çekişi gereksinimleri azdır.
Hareketli parçaları olmadığından bakım ve arıza giderleri düşüktür.
A) KAYNAKLI ÇELİK KAZANLAR Avantajları :
Her kapasitede alevin geometrisine uygun yanma odası boyutlarına sahiptir.
Karşı basınç sayesinde, stabil bir yanma ve baca çekişinden bağımsız çalışma mevcuttur.
Hafif olmaları ve baca çekişinden bağımsız çalşımaları bakımından çatı kazan daireleri için çok uygundurlar.
Küçük su hacmine sahip olduklarından çabuk rejime girme özelliğine sahiptir. Tek boru geçişli olduklarından işletme ve bakım kolaylığına sahiptirler.
İlk yatırım maliyetleri döküm kazanlardan düşüktür.
İstenilen basınçta imal edilebileceğinden yüksek katların altına konabilme avantajına sahiptirler.
Tamiri kolay ve ucuzdur.
Eşit ısıl gerilim prensibine göre dizayn edildiklerinden çatlama ve delinmeye karşı dayanıklıdırlar.
B) DÖKME DEMİR KAZANLAR Avrupa'da daha çok imal edilirler. Çünkü imalatında işçilik payı çelik kazandan daha azdır. Avrupa'da işçilik daha pahalı olduğundan çelik kazan imalatı ve satışı daha azdır.Ancak Türkiye'de işçilik ucuz olduğundan durum tersine oluşmuştur. Bu kazanların başlıca avantajları şunlardır ;
Dilimli yapıda olduklarından her kapıdan geçilebilir.
Uzun ömürlüdürler. Dezavantajları ;
ilk yatırım maliyetleri yüksektir.
Sıvı yakıt olarak sadece motorin yakabilirler, ağır yağ yakmaya uygun değildirler.
4 bar basınca göre dizayn edildiklerinden 12 kattan daha yüksek binaların altına konamazlar.
Kapasite artışı dilim ilavesiyle sağlandığından yanma odasının sadece boyu uzar, çapı değişmez, dolayısıyla alev boyutlarıyla tam bir uyuşma sağlanamaz.
Çatlak tamiri mümkün değildir, dilimin değişmesi gerekir.
İthale dayalı malzeme olduğundan, yedek parça fiyatları dövize endekslidir.
Döküm malzemeler geç ısınmasından dolayı sistemin randımanını düşürürler. Geç soğumaları ise yetersiz ısıtma sağladığından fayda vermez.
Kazan ve sistem seçiminde yukarıda sözedilen unsurlar gözönüne alınarak seçimi yapılmalıdır. En iyi seçim en ekonomik ve güvenli olan seçimdir
Tamer ŞENER
Makina Mühendisi
1955 yılında Manisa'da doğdu. 1977 yılında Ege Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Fakültesinden Makina Mühendisi olarak mezun oldu. 1981 yılında Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Fakültesinden Yüksek Mühendis unvanı alarak mezun oldu. Teba Şirketler Grubunda 3.5 yıl dizayn mühendisi olarak çalıştıktan sonra 1985 yılında Erensan Isı Sanayi A.Ş. firmasına girdi. Kazanlar ve ısı sanayi üzerinde yurtdışında pek çok ülkede incelemelerde bulundu.
