Baca Gazlarının Sulu Sistemle Filtre Edilmesi

ÖZET

Hepimizin çok iyi bildiği gibi dünyamızın önünde duran en önemli sorunlardan biri de çevre kirlenmesidir. Bu kirlenmenin ulaştığı boyutlar nedeniyle artık ülke yöneticileri ıplumlar giderek artan bir hızla bilinçlenmekte ve çeşitli önlemleri uygulamaya sokmaktadırlar. Bunun doğal bir sonucu olarak ülkemizde de bu alanda çeşitli yasal düzenlemeler yapılmaktadır. Bunlardan biri de baca gazlarının filtre edilmesine yönelik yasal zorunluluk uygulaması olmuştur. Bu kapsamdan olarak baca gazlarının sulu sistemle filtre edilmesi ile ilgili bir inceleme aşağıda yer almaktadır

SİSTEMİN TANITILMASI

Sistem bacanın atmosfere çıkışına monte edilen filtre gövdesi ile bir sirkülasyon deposu ve sirkülasyon tesisatından oluşmaktadır. Buna ait bir şema şekilde görülmektedir. Amaç baca gazının su huzmesi ile yıkanarak içindeki zararlı partikülleri ayırmak ve çevre sağlığına olumsuz etkisi en aza indirilmiş bir baca gazı çıkışı sağlamaktır.

Şekilden izleneceği gibi; depodan sirkülasyon pompası (8) ile alınan su fıskiye demeti (1) üzerinden püskütülür. Fıskiyenin bulunduğu kesitten geçmekte olan kirli baca gazı içindeki partiküller su huzmesinden geçemeyecek su ile birlikte aşağıya doğru çökelir ve kirli su çıkış hattı (12) üzerinden deponun kirli tarafına (14) dökülür. Depo iki taraflıdır ve kirli ve temiz tarafları arasında bulunan bir perde temiz tarafa kirli partiküllerin geçmesini engeller.

 Temizlenen baca gazı ile birlikte taşınması muhtemel olan su da serpinti su çıkışı hattı (10) yardımıyla deponun kirli tarafına dökülür. Bu filtrasyon sisteminin çalışması esnasında sirküle eden suyun bir kısmı buharlaşmak suretiyle atmosfere atılır. Eksilen bu su miktarının takviyesi amacıyla deponun temiz tarafına bir su takviyesi (5) düşünülmelidir.

MONTAJ VE YARDIMCI DONANIMLAR

Bu sistem montaj kolaylığı sağlaması yönünden flanşlı parçalardan oluşmalı ve bacanın atmosfere çıkış yerine monte edilmelidir. Bacanın çatıdaki çıkış yerinde 4-5 m2'lik bir alan montaj için yeterli olur. Sistem uygulandığı bacaya ait kazanın devreye girme-çıkma periyodlarına uygun olacak çalıştınlırsa gereksiz enerji kaybının önüne geçilir. Bununla birlikte en büyük kontrüksi-yonlarda bile kullanılan sirkülasyon pompasının gücü 1 KW'ın üzerinde değildir. Nozulların kirlenmeesini önlemek için pompa girişine bir pislik tutucu monte edilmesi faydalı olur. Ancak her şeye rağmen nozul-lar baca gazının kirliliğine bağlı olarak 3-4 aylık periyodlarla kirlenir. Bu nedenle pompanın basma hatuna bir emniyet prosostatı bağlanırsa, hem pompayı korumak ve hem de işletmeciyi ışıklı/sesli bir alarmla ikaz etmek mümkün olur. Kış şartlarında sistemdeki suyun donmasını önlemek için borular ve depo izole edilmeli, pompa ve pompa basma hattının yatay kısımları elektrikli bir bant ısıtıcı ile ısıtılmalıdır.

DİZAYN VE BAKIM

Sistemin dizaynındaki en önemli hususlar, baca çekişinin düşürülmemesi nozullarda uygun ve tüm kesiti tarayan bir püskürtmenin sağlanabilmesidir. Filtrenin en dar yerindeki kesitin mevcut baca kesitine göre 1.5 kat büyük yapılması pratikte yeterli sonuç vermektedir. Nozullardan püskürtülen suyun ise konik değil, yatay ve üçgen seklinde olması daha yararlı olmaktadır. Dizaynda nozulların olduğu bölgeye nozul temizliğini mümkün kılan bir temizleme kapağı konulmalıdır.

 Uygulamada görülen en önemli hususlardan biri de baca gazında bulunan kükürtlü bileşiklerin su ile birleşerek sülfırik asite dönüşmesi ve hızlı bir asit korozyonuna yol açmasıdır. Bunu önlemenin üç yolu vardır. Biri sistemin tamamen asite mukavim paslanmaz saçtan imal edilmesi ve eğer maliyetin yükselmesi istenmezse deponun siyah saçtan ancak içi CTP kaplı olarak uygulanmasıdır. Diğeri ise depodaki suyun asitliğinin bağlı bir madde ile nötralize edilmesi ve nihayet sonuncusu da tüm bunların birlikte uygulanmasıdır. Sistemin bakımı ise deponun kirli tarafına biriken maddelerin 10-15 günlük periyodlarla ve nozulların 3-4 aylık periyodlarda (kirlenme durumuna göre) temizlenmesinden ibarettir. Herhangi bir nötralizasyonun uygulanmadığı durumlarda sistemdeki su her ay boşaltılarak yenilenmelidir.

Erdoğan AKKAYA