Otopark havalandırmalarında klasik kanallı sistem ve ‘impulse’ sistem karşılaştırması
Kanallı Sistem Otopark Egzostu
Sadece hava değişim miktarlarını esas alarak ortamdan hava çekilmesi prensibiyle çalışan kanallı sistemler aşağıda belirtilen özelliklere sahiptir;
Kanallar vasıtasıyla yangının tüm binaya dağılma riski vardır.
Yangının çıktığı bölgede sadece emiş yapılarak dumanın dar bir bölgeye hapsedilmesi mümkün olmaz.
Hava kanalları tavanda yükseklik kaybına neden olur.
Özellikle yangın anında kanallardan geçecek hava miktarı normal çalışma durumuna göre en az iki kat artacağından sistemin basınç kayıpları dört katına ulaşacak ve bu nedenle daha yüksek kapasiteli fanlar kullanılarak enerji tüketimi, elektrik dağıtım elemanları ve kablolama maliyetleri çok daha yüksek olacaktır.
Yer seviyesine yakın kanalların araçlardan korunması için önlem alınması gerekir ve bu durum ilave yatırım ve yer kaybına neden olur.
Oto park katının her bölgesine dağılan kanal sistemi, menfezler, duman damperlerinin malzeme ve montaj işçiliğinin toplam bedeli IMPULSE sistemlere göre en az % 50 daha yüksek olmaktadır.
Impulse Sistem Otopark Egzostu
IMPULSE otopark havalandırma sisteminde bina ana şaftlarının üzerine yerleştirilen ve çift yönlü çalışabilen egzos fanlarıyla normal durum havalandırması, CO seviyesine göre arttırılmış havalandırma ve yangın anında maksimum kapasitede duman tahliyesi yapılır. Yangın çıkan kattaki yangın bölgesindeki IMPULSE fanlar yüksek itme gücüyle (100N veya 50N) dumanı en yakın egzos şaftına doğru sürüklerken, yangın bölgesinin aksi istikametindeki ana şafttan yangın katına hava basılmakta ve yangın bölgesinin etrafındaki diğer IMPULSE fanlar da bölge etrafında pozitif basınç oluşturarak yangın dumanını olduğu bölgeye hapsederek egzos şaftına doğru sürükler. Yangın olmayan diğer katlarda egzos şaftı üzerindeki motorlu damperler kapalı, basma şaftı üzerindeki damperler açık pozisyonda tutularak bu katların pozitif basınçta kalması ve dumanın gelmesi önlenir. Bu sistemin avantajları şunlardır;
IMPULSE fanların yüksekliği hava kanallarına göre daha az olduğundan kat yüksekliklerinin daha alçak yapılmasını sağlayarak bina maliyetlerinin azalmasına neden olur.
Çift yönlü aksiyal fanlar ile basılan taze havanın, kat içerisindeki IMPULSE fanlarla yangın bölgesini kuşatarak duman ve ısının egzos şaftına sürüklenmesi sağlanır. Bu durum, yangın katında görünürlülük mesafesini arttırır ve taze hava istikametinden yaklaşıldığında nispeten daha düşük çevre sıcaklığı nedeniyle itfaiyenin yangına müdahalesini ve yangın söndürme süresini kısaltır.
Yangının kanallı sisteme göre daha dar bir bölgede tutulması, yangına uzak bölgelerin dumandan ve ısıdan zarar görmesini engeller.
Bina içerisinde kanal sistemi olmadığından ve katlarda hava, IMPULSE fanlarla yönlendirildiğinden basınç kaybı kanallı sisteme göre çok daha azdır ve bu nedenle seçilen fanlar düşük enerji tüketimlidir. Fanların, elektrik dağıtım elemanlarının ve kablolamanın ilk yatırım maliyeti ve işletme enerji tüketimi kanallı sisteme göre çok daha azdır.
Toplam montaj işçilik bedeli kanallı sisteme göre daha azdır.
Sisteme kolayca ulaşılabilir olduğundan, temizlik ve bakım daha kısa sürede ve kolay yapılır.
Tasarlanan sistem, özel bilgisayar programında canlandırılarak, sistemin tam ve doğru olarak çalıştığından emin olunur.
Sonuç olarak, arazi maliyetlerinin çok yüksek olduğu büyük şehirlerde otoparklar birkaç katlı olarak yer altına yapılmaktadır ve kapalı otoparkı olan, alış veriş merkezleri, hastaneler, okullar, ofis binaları ve apartmanların sayısı büyük bir hızla atmaktadır. Yukarıda bahsedilen avantajları göz önüne alındığında, ülkemizde de kapalı otopark havalandırmalarının IMPULSE sisteme göre tasarlanması ülke ekonomisi ve yeni teknoloji kullanımı açısından iyi sonuçlar verecektir.
Taner Yönet
tyonet@imco.com.tr