SOSİAD, Soğutma Sanayisinde Yeşil Dönüşüm ve Devlet Destekleri Web Semineri Düzenledi
28 Mart 2023 tarihinde Soğutma Sanayi ve İş İnsanları Derneği SOSİAD tarafından düzenlenen Soğutma Sanayisinde Yeşil Dönüşüm ve Devlet Destekleri konulu web seminer ilgiyle izlendi.
Seminerin açılış konuşmasını yapan SOSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Hayati Can şunları söyledi; “Sosiad olarak geçtiğimiz yıl yaptığımız anketin sonucunda gördük ki bu yönde bazı adımlar atılmış. Fakat bu konudaki mevzuat, Avrupa Birliği'ndeki gelişmeler ve özellikle devletin bu alandaki çalışmalara verdiği teşvik ve desteklerle ile ilgili bir bilgi eksikliği var. Bu anketin sonucu olarak da bu eksikliği gidermek amacıyla bu toplantıyı düzenledik.
Yaşadığımız, Türkiye için zor bir süreç. Her şeyden önce depremlerde hayatını kaybeden tüm insanlar için üzüntülerimi ifade etmek istiyorum. Yaralanan tüm insanlara da acil şifalar diliyorum. Türkiye olarak büyük bir yara aldık.
Ama yine de bir şeyi ifade etmem gerekir ki bu depremin de bize söylediği bir şey var, insanlığın yeni serüveninde… Yerin altıyla da yerin üstüyle de barışık bir çizgiye geçmemiz lazım. Enerji verimliliği, F gaz yönetmeliği, bazı soğutucu akışkanların yasaklanması gibi gündemler karşımıza gelebiliyor. Ama tüm bunların temelinde bizim doğayla barışık, yeni bir yaşamı kurma ihtiyacımız var. Çünkü insanlık, bir yılda dünyanın kendini yenileyebileceği miktarı, ortalama olarak Temmuz, Ağustos ayı gibi tüketmiş oluyor. Sonrasındaki tüketimle biz dünyaya kalıcı hasarlar veriyoruz.
Bunu sonucunda iklim bir değişiyor, doğamız değişiyor, tarım alanlarımızı eksiltiyoruz, fırtına, kasırga, hortum gibi afetlere maruz kalıyoruz.
Avrupa Birliği bütün bu gerekçelere dayanarak bir dönüşüm süreci başlattı ve bunun adımlarını atıyor. 2026 yılında karbon vergisi karşımıza çıkacak. 2030’a kadar da kademeli olarak bütün ürünlerde bu karbon vergisi fiilen yaşamımıza girecek. Dolayısıyla Türkiye'deki iklimlendirme sektöründeki firmalarımız da Avrupa ile iş yapmak istiyorlarsa, buralara ürün satmak istiyorlarsa, kendi iş yerlerini, kendi üretim süreçlerini karbon nötr hedefine uygun bir hale getirmeleri gerekiyor. Türkiye bu konuda bir uluslararası mevzuata zaten imza attı. 2053 yılını hedefleyen karbon nötr anlaşmasını Paris'te imzalamış ülkelerden birisiyiz.”
Hayati Can’ın ardından söz alan İSİB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şanal; “Yeşil dönüşüm, yeşil mutabakat sektör gündemimizin merkezinde yer alıyor.
Yeşil mutabakat yeşil dönüşüm süreçleri bizim sektörümüz açısından son derece önemli. Konuya ihracat olarak baktığımızda; iklimlendirme sektörü olarak yapmış olduğumuz ihracatın yaklaşık %60’sını Avrupa Birliği ülkelerine yapıyoruz.
2025 yılından sonra karşımıza çıkacak bir karbon vergisi söz konusu. Henüz daha bunu altyapıları, prosedürleri netleşmiş durumda değil. Bu süreçleri koordinatör bakanlık olan Ticaret Bakanlığı yönetiyor ve Türk derneklerimiz de kendi bünyelerinde bu sürece dahil. İhracat odaklı firmalarımızın birçoğu alt yapılarını hazırlamaya başladı. Bunu yapmaları lazım, mevcut pazarımızı kaybetmememiz lazım.
İlerleyen dönemde ülke emisyon kotalarına takıldığımız zaman bu, uluslararası yatırımların ülkemize gelmesi konusunda da engelleyici bir unsur olacak. Özellikle biz sektör olarak sürekli hem Sanayi hem Çevre Şehircilik Bakanlığıyla ısı pompası sistemlerinin gelişmesi noktasında faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Avrupa tabii ki ekonomik alt yapıları müsait olduğundan dolayı ısı pompası dönüşümü ve kullanımı noktasında da çok ciddi teşvikler uygulamaktır. Tabii ki şu anki konjonktüre baktığımızda ülkemizin ekonomik alt yapısı bunlara uygun değil. Şu anda Avrupa'da arz talep dengesinde birtakım ciddi sıkıntılar var. Kısa vadede bu ürünlerin tedariğinde sıkıntı var. Ülkemizde de halihazırda şu anda ciddi bir üretim kapasitesine sahip üretici firma da yok. Sektörün bu konuda gelişmesi gerekiyor” dedi.
İSKİD Genel Sekreteri Turgay Yay, ısı pompalarının yaygınlaşması trendine dikkat çekerek; “Son yıllarda sektörümüze sürdürülebilirlik, karbon ayak izi, su ayak izi, yeşil mutabakat gibi yeni kavramlar girdi. 5 dernek ile birlikte çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Yurt dışını yakından takip ediyoruz. Dekarbonizasyon konusunda önemli, yeni şeyler gelecek. Yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılması, özellikle ısı pompalarının yaygınlaşması söz konusu” dedi.
ESSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Can İşbilen konunun gündemdeki önemini vurgulayarak; “Yeşil mutabakat tüm dünyada önemli konulardan biri, özellikle Avrupa Birliği ülkelerinin konuyla ilgili önemli çalışmaları var. Bizim de sektör olarak gündemimizdeki en önemli konulardan bir tanesi” dedi.
SOSİAD İklim Değişikliği Komisyonu Üyesi Dr. Meral Gündüz, Soğutma Sanayi ve Yeşil Dönüşüm başlıklı sunumunda; İklim Değişikliği ile Mücadele, Sürdürülebilir Kalkınma ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, Yeşil Ekonomi, Yeşil Dönüşüm, Dönüşümün Finansmanı alt başlıkları altında özetle şunları söyledi: “Soğutma sanayinde yeşil dönüşümün önemi çok büyük. Çünkü insan yaşamının, sağlığının, konforunun, gıda güvenliğinin, birçok değer zincirinin tam merkezinde olan bir sektör. Bu sektörün üretim sistemiyle iklim değişikliğine yol açan faaliyetlerinden kaçınma çabası içindeyiz.
Aralık ayında tamamlanan bir anket çalışması oldu ve Ocak ayında da basınına kamuoyuyla paylaşıldı. Bu anket sonucuna baktığımız zaman anketi yanıtlayan, ihracat yapan firmalarımızın %90’ının Avrupa Birliğine ihracat yaptığını gördük.
Firmalarımızın %16’sının yenilenebilir enerji kullandığı, %37’sinin de yenilenebilir enerji projelerine başlamış olduğunu gördük ki bu düşük karbon ekonomisi açısından sektörün hakikaten geleceğe çok umutla baktığını, geleceğe yönelik çalışmalarını gösteriyor.
Bu anlamda sektörün yenilenebilir enerji girişiminde memnuniyet verici bir tablo var. Diğer taraftan enerji verimliliğine bakacak olursak, düşük karbon ekonomisi açısından enerji etiketi doğal olarak özellikle ihracatta zorunlu bir uygulama olduğu için bu konuda da soğutma sanayinin bir problemi yok. Ama ISO 50001 enerji yönetimi sistemi yani işletmedeki enerji verimliliği konusuna baktığımız zaman, sektörün
biraz daha yol kat etmesi gerekiyor. Onun dışında ankette dikkatimizi çeken şu oldu, büyük ölçekli firmalarımız dönüşüme başlamış veya hatta çok önemli mesafeler kaybetmiş durumdalar. Sürdürülebilirlik raporlaması olan büyük ölçekli işletmelerimiz, doğal olarak karbon ayak izi ölçümleri, yağmur suyu hasadı, yeşil bina konsepti, enerji verimliliği ile ilgili belgelendirmesi var. Ama orta ölçekli ve KOBİ ölçekli firmalarımızın da bazı şeyleri gerçekleştirmekle beraber daha yol almaları gerektiği görülüyor. Sanayi Bakanlığı’mızın sağladığı Sanayide Yeşil Dönüşüm Fonu var. Bunun nasıl kullanılacağını yakından takip etmek önemli. Yeşil dönüşümde teşviklerin rolü büyük olacak.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik, Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü İmalat Bilgi Dairesi Başkanlığı Sanayi ve Teknoloji Uzmanı Emre Sağ, yatırım teşvik sistemiyle ilgili bilgi paylaşımında bulundu.
Emre Sağ konuşmasının ilk bölümünde; yatırımlarda devlet yardımları hakkında kararlar, tabi olunan mevzuat teşvik uygulamaları, son dönemde gerçekleştirilen değişiklikler ve soğutma cihazları imalatı yatırımları hakkında destekler; ikinci bölümünde ise Proje Bazlı Teşvik Sistemi, Cazibe Merkezleri ve Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi programı hakkında detaylı bilgiler verdi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi ve Teknoloji Uzmanı, Merve Yasemen Türkoğlu Yeşil Dönüşüm Kapsamında Yatırım Teşvik Uygulamaları başlığı altında;
Genel Teşvik Uygulamaları, Bölgesel Teşvik Uygulamaları, Öncelikli Yatırımların Teşviki, Stratejik Yatırımların Teşviki, 2016/9495 Sayılı Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar ve Uygulanması konularını anlattı.
KOSGEB Boğaziçi Bölge Müdürlüğünde KOBİ Uzmanı Sedat Yavuz, çok yeni bir program olan KOBİ Enerji Verimliliği Destek Programı hakkında; Elektrik Motorları Etüt Hizmeti, Elektrik Motorları Değişim Giderleri, Enerji Etüt Hizmeti, Verimlilik Artırıcı Giderler Destek Programları ile Yurtdışı Pazar Destek Programı konularında bilgi aktardı.
SOSİAD İklim Değişikliği Komisyonu’ndan Doç. Dr. Deniz Yılmaz web seminerde katılımcıların sorularını ilgililerine yönlendirerek soru-cevap bölümünü modere etti.
