İstanbul’da Yaşayan Mühendisler Araştırması – 2022 Raporu Tamamlandı

Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi tarafından Mühendisin Gücü Geleceğin Gücü vizyonuyla mevcut durumu analiz etmek üzere yapılan “İstanbul’da Yaşayan Mühendisler Araştırması - 2022” araştırma raporu tamamlandı.

MMO İstanbul Şube tarafından yapılan araştırmaya göre; ihtiyaçtan fazla mühendis yetişiyor, işsizlik artıyor, mühendisler ülkeden ayrılmak istiyor.

Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, 30 bin üyesinin sorunlarını tespit etmek, çözüm üretmek ve bu konuda yapılması gereken çalışmalara işaret ederek proje geliştirmek üzere Ancreva Danışmanlık şirketinin desteğiyle her sene araştırma yapıyor. İlki 2021 yılında gerçekleştirilen araştırma bu sene 1.949 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi ve araştırma raporu yayınlandı.

Ortaya çıkan sonuçlar kamuoyu ile paylaşılarak ve ilgili kurumlara gönderilerek çözüm önerileri oluşturulması konusunda zorlayıcı olmak hedefleniyor.

İstanbul’da Yaşayan Mühendisler Araştırması ile geçen yıl raporlaştırılan araştırma sonuçlarındaki değişimlerin ortaya çıkarılmasının yanı sıra, mevcut durumda İstanbul’da yaşayan mühendis, mühendislik öğrencisi, emekli ve iş arayan mühendislerin iş, yaşam ve eğitim koşullarını yeniden ortaya koymak amaçlandı.

“İstanbul’da Yaşayan Mühendisler Araştırması - 2022” araştırma raporu özeti:

“Mühendisliği, bilim, tecrübe ve yaratıcılığı kullanarak doğal kaynaklardan insana, topluma faydalı üretimler sağlamak, toplumsal refaha katkı sunma faaliyeti olarak da tanımlayabiliriz. Bir mühendis, teknolojiyi insanlık yararına uygulayandır, aklı ve bilimsel yöntemleri toplumsal faydaya dönüştürendir.

Bu nedenle, bir ülkenin mühendislere verdiği değer, toplumsal faydaya, refaha, kalkınma ve gelişmişliğe verdiği önemi de temsil eder. Eğitim, sanayi, istihdam, büyüme/kalkınma politikaları, gerçekte mühendislerin üretim süreçlerindeki rolleri ile doğrudan bağlantılıdır.

Bugün eğitimdeki sorunların en ağır biçimlerinin yaşandığı alanlardan bir tanesi kuşkusuz üniversitelerdir. Üniversitelerde eğitimin niteliği, üniversitelerin kimliği ve toplumsal yaşamdaki konumları, hükümetlerce değişmiş ve geçmişe göre büyük farklılıklar oluşmuştur.

2003–2022 arasında ülkemizde üniversite sayısı 78’den 208’e ulaşmıştır ve Türkiye üniversite sayısında dünyada 15. sırada yer almaktadır. Ancak yükseköğretim eğitim sistemi kalitesinde yapılan sıralamalarda geride kalmaktadır.

Bugün ülkemizde mühendislik bölümü olan 183 üniversite aktif durumdayken, mühendislik bölümü sayısı 1723’e ulaşmıştır. Bu bölümlerden bir kısmının kontenjan olmadığı için açılamaması göz önünde bulundurulması gereken önemli bir durumdur. Pek çok bölümde ise öğretim görevlisi, laboratuvar eksikliği yani üniversite koşullarının sağlanamaması ülkemiz için acı tabloyu ortaya sermektedir.

Bu durum yaptığımız anket verilerinde de yansımasını bulmakta, önemli noktalardan bir tanesi de eğitim politikalarının olumsuz yansımaları olarak ortaya çıkmaktadır.

Anketten bazı satır başları:

Ücretli çalışan mühendislerin gelirleri enflasyon karşısında eridi

Ülkenin mevcut koşulları; pandemi süreci ve sonrasında yaşanan ekonomik dalgalanmalarla birlikte emek süreçlerinde yaşanan değişime bağlı olarak mühendislerin de mesleki ve sosyal alanda yaşadığı dönüşümler ivmesini arttırarak devam ediyor. Mühendislik bilimleri ve mesleğinin maruz kaldığı itibarsızlaştırma ve değersizleştirme ile işsizlik ve güvencesizleşme sorunları tüm ciddiyetiyle önümüzdedir.

Yaş aralığı ve eğitim durumlarına göre ayrıntılara yer verdiğimiz Araştırma Raporu’na katılan mühendislerin %81,76’sı ücretli çalışandır.

Yaş gruplarına göre son 1 yılda gelir değişimi incelendiğinde 18 - 50 yaş arası grupta katılımcıların %51,84'ünün gelirlerinde resmi enflasyona karşı azalma olduğunu belirtilirken bu oranın 50 yaş üstü katılımcılarda %67,98 olduğu görülmektedir.

Katılanların sadece %35,74’ü tamamen mesleğiyle bağlantılı işlerde çalıştıklarını belirtmişlerdir.

Mühendislerin yüzde 80’e yakını yoksulluk sınırının altında ücret alıyor

Anketi dolduranların %80’inin aldıkları ücret yoksulluk sınırının altında kalmaktadır. Katılımcıların ancak %45,11’inin aldıkları ücret artışları resmi enflasyon ve üzerinde bir yükseliş göstermiştir.

İhtiyaçtan fazla mühendis yetişiyor, eğitimin kalitesi düşüyor

Mühendislik kontenjanlarında 2019’dan bu yana düşüş devam etmesine rağmen, mühendislik eğitiminde ihtiyacın çok üzerinde öğrenci olduğunu belirtenlerin oranı %69,78’dir. Aldıkları eğitimin kalitesiz ve yetersiz bir eğitim olduğunu belirtenlerin oranı da %73’ü aşmaktadır. Bunlara paralel olarak da mesleğin itibarının ciddi anlamda azaldığını vurgulayanların oranı %40’lar seviyesindedir.

6 aydan daha uzun süre iş arayanların oranı %55,94’tür.

Genç mühendislerin yüzde 68’i ülkeden ayrılmak istiyor

Ülkenin içinde bulunduğu koşullar hem İstanbul’dan hem ülkeden uzaklaşma isteğini de büyük oranda arttırmış görünmektedir. Katılımcıların 23-30 yaş aralığındaki kesiminin %56,20’si; kalabalık, ekonomi, trafik ve sosyal yaşam başta gelen sebepler olmak üzere İstanbul’dan ayrılmak istemektedir. Aynı yaş grubunun %68,01’i ekonomi, sosyal yaşam ve iş standartları başta gelen sebepler olmak üzere ülkeden ayrılmak istemektedirler. 2021 yılında aynı yaş aralığında bu oran %42,99’dur.

Sorunların başında adalet ve hukuk geliyor

Ülkedeki en büyük sorun %89,38 ile adalet ve hukuk olarak işaret edilmektedir.

%67’si yaşantısında barınma, beslenme, sağlık gibi temel ihtiyaçlarını bile kısmen veya güçlükle karşılayabildiklerini belirtmektedirler.

Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı İbrahim Tataroğlu:

‘30 bin üyelik büyük bir aile olan MMO İstanbul Şubesi olarak, geleceğin temel taşı olan mühendis meslektaşlarımızın gücünü artırmak amacıyla kapsamlı bir şekilde yürüttüğümüz İstanbul’da Yaşayan Mühendisler Araştırması ile çok önemli verilere ve içgörülere ulaştık. Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şube tarafından hayata geçirilen Makina Fabrika – Bilim ve Teknoloji Hangarı, Makina Öğrenme Merkezi, Makina Danışma, İş ve Mühendis Birimi ve Makina Podcast gibi projelerle meslektaşların sorunlarına çare bulmaya çalışıyoruz. Bu çalışmanın; düşük ücretler, meslek itibarının değersizleşmesi, işsizliğin artması, mesleki sorunların çoğalması başta olmak üzere ekonomik ve sosyal açıdan mühendislerin yaşadığı sorunların anlaşılması için bugüne kadar yapılan çalışmaların bir parçası olarak büyük katkı sunacağına inanıyoruz.’

Mühendis güçlü olmazsa gelecek de güçlü olmaz!”

İstanbul’da Yaşayan Mühendisler Araştırması analiz raporuna http://mmo.kim/q02w linki üzerinden ulaşabilirsiniz.