İSKİD, Tarihte ve Günümüzde Doğal Havalandırma ve İklimlendirme’yi Konuştu
İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği (İSKİD), 20 Mayıs 2021 tarihinde çevrimiçi olarak “Tarihte ve Günümüzde Doğal Havalandırma ve İklimlendirme” başlıklı bir webinar düzenledi. Moderatörlüğünü İSKİD Merkezi İklimlendirme Komisyonu Üyesi Kerim Gümrükçüler’in yaptığı webinara konuşmacı olarak; İSKİD Yönetim Kurulu Başkanı Ayk Serdar Didonyan, İSKİD Merkezi İklimlendirme Komisyonu Başkanı Mehmet Şahaner, Dicle Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü’nden Prof. Dr. Ayhan Bekleyen, Harran Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Mimarlık Bölümü Öğretim Görevlisi Yahya Melikoğlu, GMD Moskay Mühendislik’ten Orhan Gürson, İSKİD Onur Kurulu Üyesi Zeki Özen ve İSKİD Merkezi İklimlendirme Komisyonu Üyesi Selda Yıldırım katıldı. İSKİD Yönetim Kurulu Başkanı Ayk S. Didonyan'ın açılış konuşmasının ardından İSKİD Merkezi İklimlendirme Komisyonu Başkanı Mehmet Şahaner de "Merkezi İklimlendirmede Havalandırmanın Önemi"ne değindi.
Prof. Dr. Ayhan Bekleyen, “Yerel Mimarinin İklimsel Tasarım Stratejilerinin Modern Mimariye Yansımaları: Ortadoğu’daki Yaklaşımlar” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Bekleyen sunumunda, söz konusu bölgede tasarımı etkileyen en önemli faktörlerden birinin güneş olduğuna dikkat çekti. Özellikle mevsimsel olarak bina içinde iç göçlerin yaşandığına, insanların hava durumuna göre yaz ve kış aylarında yaşadıkları odaları ya da katları değiştirdiklerine vurgu yaptı. Özellikle badgir adı verilen rüzgar yakalayıcıların çalışma şekillerini örnekleriyle anlatan Bekleyen, sunumunu İran, Pakistan, Bağdat, Bahreyn gibi farklı bölgelerdeki bu tarz bina örnekleri ve tasarım özelliklerini aktararak renklendirdi.
Daha sonra söz alan Yahya Melikoğlu ise “Kaybolan Bir Geleneğin Günümüze Kadar Gelen Örnekleri: Şanlıurfa’nın Geleneksel Rüzgar Yakalayıcıları” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Melikoğlu, Türkiye’de doğal havalandırmaya sahip bina örnekleri ve yapılan yanlış restorasyonlara dikkat çekti. Özellikle rüzgar yakalayıcı sistemlerin dünyada gittikçe daha çok ilgi gördüğüne ama Türkiye’deki mevcut muazzam örneklerin yanlış restorasyon sonucu yok olduklarına vurgu yaptı ve konuyla ilgili örnekleri katılımcılarla paylaştı.
Orhan Gürson ise modern hayatın ihtiyaçlarının gereksinimleri de değiştirdiğine vurgu yaptı. Gürson: “Doğal havalandırmadan korkmamamız lazım. Ama burada en önemli hamle, ‘kontrollü’ bir doğal havalandırma yapmaktır. Özellikle tarihi binalar, muhakkak dokusuna uygun olarak restore edilmelidir. Gerçekten işe yarar bir doğal havalandırma sisteminin tasarlanması için mimarlar ve mühendislerin çok yoğun ve birlikte çalışmaları gereklidir. Mimarlar bu konuda işin % 70’i diyebilirim. Doğal havalandırmayı modern imkanlarla entegre ederek, kontrollü bir sistem tasarlayabilirsek buna başarılı bir sistem diyebiliriz” dedi.
Daha sonra söz alan Zeki Özen, doğal havalandırma yöntemlerinin doğru mekanik yöntemlerin entegrasyonu ile çok daha başarılı örnekler sunulabileceğine dikkat çekti. Özen, Doğal havalandırma konusunda hazırladıkları “Neolitik Dönemden Günümüze Anadolu’dan İklimlendirme Örnekleri” adlı kitaptan bahsetti ve sözü Selda Yıldırım’a bıraktı.
Selda Yıldırım, webinar için kitapta yer alan çok sayıda örnek içinden dört tanesini detaylı olarak katılımcılarla paylaştı: Hitit-Kapadokya Rotası/Tokalı Kilise, Antik Helen Rotası/Miletos, Bizans Hristiyanlık (Ortaçağ) Rotası/Ayasofya ve Mimar Sinan-Osmanlı Rotası/Selimiye Camii. Yıldırım bu dört yapıda kullanılan doğal havalandırma, yalıtım, deprem önlemleri gibi yöntemleri katılımcılarla paylaştı.
Webinar, katılımcıların sorularının yanıtlanması ile sona erdi.
