İSEDA, Veri Merkezi İklimlendirme Sistemleri ve Tasarım Konulu Web Seminer Düzenledi

2 Mayıs, 13.30-15.30 saatleri arasında düzenlenen İSEDA webinarında, Erdinç Klima’nın kurucusu ve yöneticisi Eşref Erdinç Uslu, Veri Merkezi İklimlendirme Sistemleri ve Tasarımı konusunda bir sunum gerçekleştirdi. Bir veri merkezi kurgulamaya zihin haritası oluşturarak başlanması gerektiğini söyleyen Uslu, PUE, TIER gibi kavramları açıkladıktan sonra, veri merkezlerinde uygulanan soğutma yöntemleri konusunda detaylı bilgiler verdi. İzleyenlerin de katılımıyla interaktif bir ortamda gerçekleşen seminerde özekle şu bilgiler paylaşıldı: “Elektronik malzemelerin yapıtaşı olan yarı iletkenler için en önemli kural, uygun çalışma sıcaklığından sistemin çalışma sıcaklığının 10 C yükselmesi, sistemin çalışma ömrünü yarıya indirecek olmasıdır. AC/DC sürücülerin, trafoların, kesicilerin, filtrelerin, lambaların, sigortaların, rölelerin, PLC’lerin ve güç ünitelerinin pano içine yoğun yerleştirilmesi, pano başı güç istemi ve ısı yoğunluğunu artırmaktadır. Artan ısı yoğunluğu karşısında uygun soğutma sistemlerinin seçilmesi gerekmektedir. Birim hacim içinde artan transistör sayısı, o hacim içinde gerçekleşen güç tüketiminin de aynı oranda artmasına neden olmaktadır. Veri merkezinin bulunduğu yer, iklim, kapasite ve diğer özelliklere göre seçilebilecek soğutma sistemleri farklılık gösterebilecektir. Split soğutma üniteleri ile geleneksel oda soğutma sistemleri bir tavan veya duvar tipi klima ve bir harici inverter ünitesinden oluşur. Tavan ve duvar tipi klimalar genellikle konfor iklimlendirmesi amaçlıdır ve IT soğutması için uygun değildir. Hassas klimalar ile karşılaştırıldığında, üniteler soğuttukları odadaki insanlar için tasarlandıklarından düşük hacimsel hava akışı vardır. Çoğu durumda, bu düşük hacimsel hava akışı BT ekipmanı için yetersizdir. Hassas kontrollü klimalar, CRAC (Computer room air conditioner), DX Mekanik sistemler, CRAH (Computer room air handler), Chilled Water Sistemleri, enerji tasarrufu yüksek EC fanlı CRAH sistemleri, hava soğutmalı konderserli dry cooling veya free cooling sistemleri, doğrudan genleşmeli sistemler, duruma göre tercih edilebilmektedir. ASHRAE’nin, veri merkezleri için önerdiği sıcaklık aralığı 18-27 °C’dir, ancak 15-32 °C sıcaklık aralığının da kabul edilebilir olacağı belirtilmektedir.
Veri merkezlerinin sıcaklık ve nem yönetiminde en önemli sorunların başında bypass hava akımları gelmektedir. Soğuk havanın IT ekipmanlarının hava girişlerinden kaçarak IT ekipmanın soğumasına herhangi bir katkıda bulunmadan CRAC/CRAH ünitesine geri dönmesi önlenmelidir. Bu kaçak hava sızıntıları; kabin altı kablo geçiş deliklerinden, IT kabinet içinde kapalı olmayan bölümlerden, yanlış yerleştirilmiş yer döşemesinden veya duvar geçiş deliklerinden kaynaklanabilir. Tüm delikler ve muhtemel kaçak sızıntı noktaları tespit edilerek kapatılmalıdır. Aksi takdirde istenilen hava koşullarının sağlanabilmesi neredeyse imkansızdır. Hava akımı ile ilgili diğer sorunlar; resirkülasyon ve negatif basınçtır. Veri merkezlerinde toz, istenmeyen unsurların ilk sıralarında yer alır. Bu nedenle genellikle pozitif basınçta tutulması gerekir. Bu sorunun önlenmesine yönelik bir diğer önemli unsur filtrelerdir. Veri merkezlerinde; en hassas veri barındırma sistemlerinin ve ekipmanlarının bulunduğu beyaz alan denilen alanlarda tespit edilen sıcak noktalar, yani diğer yerlerden daha sıcak olduğu tespit edilen yerler, mutlaka yetersiz soğutmaya işaret etmez. Dolayısıyla ilave soğutma sistemi eklentisi gerekmez. Sıcak noktalar genellikle yanlış hava akımı yönetimi veya yanlış yerleşim planı kaynaklıdır. LCP Hibrit CW, büyük alanlı, yüksek performanslı hava/su ısı eşanjörü; sunucu kabininin arka kapısı şeklinde tasarlanmıştır. Sunucuların açığa çıkardığı sıcak atık havanın tekrar sunucu giriş havası seviyesine kadar soğutulmasını sağlamaktadır. Coolwall, son derece yüksek soğutma kapasitesi gereken yerlerde kullanılır. Oldukça düşük enerji tüketimi, yerden önemli ölçüde tasarruf, oda yerleşiminde esnek tasarım olanağı, çok iyi düzeyde ölçeklenebilirlik, yatırım dostu bir seçenek olarak bu sistemleri öne çıkarmaktadır. Nem, veri merkezleri için kontrol altında tutulması gereken önemli bir parametredir. ASHRAE her ne kadar bağıl nem için %20-80 aralığını geçerli görmüşse de, ülkemiz için +/- 15 ile %45’i kabul etmek, bu oranın %65’in üzerine çıkmamasına ve %30’un altına düşmemesine dikkat etmek gerekir. Yine ülkemiz için veri merkezi sıcaklığı için +/- 2 ile 22 °C’yi önerebiliriz. Türkiye’de veri merkezlerini yaygınlaştırmak ve desteklemek üzere, TC Serhat Kalkınma Ajansı’nın, TRA 2 Bölgesinde (Ağrı, Ardahan, Iğdır ve Kars) Veri Merkezleri Fırsatı programında; yatırımcıların teşvik edilmesi amacıyla TIER 3 sertifikalı asgari 5.000 m2 beyaz alana sahip Veri Merkezi yatırımları Cazibe Merkezleri Programı kapsamına dahil edilmiştir. Ancak 5.000 m2 oldukça büyük bir ölçektir. Bu ölçeğin 1.000 m2’ye çekilmesi veri merkezleri yatırımlarını daha fazla teşvik edebilecektir. Hali hazırda dünya genelinde 373 milyar USD hacminde veri merkezi yatırımının olduğu söyleniyor. Türkiye de bu pazardan alacağı payı artırmak durumundadır. 2025’e kadar birçok yeni veri merkezi hayata geçirilmiş olacaktır. Veri merkezleri arttıkça, mevcut veri merkezlerinin kapasitelerinin sürekli artırılması gerektikçe, soğutma sektörü için bu alan, önemli bir iş alanı olmaya, önemini artırarak devam edecektir.”