Demonstrasyon Projesi’nin Son Tematik Toplantısına, Düşük KIP Değerine Sahip Soğutkanlara Ait Çarpıcı Veriler Damga Vurdu
SOSİAD (Soğutma Sanayii İş Adamları Derneği), iklim değişikliği ile mücadeleye destek veren ve “Türkiye Cumhuriyeti’nde Düşük Küresel Isınma Potansiyeline (KIP) Sahip Soğutkanların Teşvik Edilmesi için Tanıtım ve Pilot Faaliyetler” başlıklı UNIDO (Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü) Demonstrasyon Projesi kapsamındaki son tematik toplantısını, 17 Aralık Salı günü İstanbul Fairmont Quasar’da düzenledi. Etkinlik; öğrenciler, akademisyenler, üreticiler, son kullanıcılar, satış sonrası hizmet firmaları, sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin ve basın mensuplarının yoğun katılımıyla gerçekleştirildi. SOSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Karakuş, UNIDO ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı destekleriyle yürüttükleri bu projenin bir farkındalık projesi olarak hayata geçtiğini belirtti. Belirlenen pilot tesislerdeki mevcut KIP değeri yüksek soğutkanlarla, düşük KIP değerine sahip alternatif soğutkanların değiştirilmesi, sonuçlarının karşılaştırılması, incelenmesi ve kayıt altına alınması süreçlerini kapsadığını bildirdi. İzmir ve Ankara’da yoğun ve etkin katılımla gerçekleşen tematik toplantılarda, pilot projelerden elde edilen çıktıların paylaşıldığını ve elde edilen verilerin, projenin amacına ulaştığının bir kanıtı olduğunu vurguladı.
Süleyman Yılmaz: “Ülkemizde 2024-2029 yılları arasında HCFC kullanımında %10 azaltım öngörülüyor”
UNIDO Bölgesel İş Birliği Merkezi Türkiye Direktörü Süleyman Yılmaz, “2012, 2014, 2016 ve 2019 yıllarında ülkemiz Montreal Protokolü’nü en iyi uygulayan ülkelerden biri olarak ödül almıştır. Bu çerçevede Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile UNIDO özveriyle projeler gerçekleştiriyor. Buna ek olarak, Kigali Değişikliği ile küresel alanda yeni nesil soğutkan kullanımının artmasının yanı sıra gerek çevresel faktörler gerekse ticaret açısından rekabet gücünü artırmak amacıyla, alternatif soğutkanlar konusunu ülkemize de adapte etmek gerekiyor. Mayıs 2019 yılında Kigali Değişikliği TBMM tarafından kabul edildi. En kısa zamanda da taraf olma sürecimiz başlıyor. Kigali Değişikliği ile Hidrokloroflorokarbon (HCFC) kısıtlanmasına gidilecek. Ülkemizde 2024-2029 yılları arasında bu gazların kullanımında %10 azaltım öngörülüyor” dedi.
UNIDO Türkiye’nin de teşviklerinden ve çalışmalarından bahseden Yılmaz, sözlerini şöyle noktaladı: “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile birlikte HFC sonlandırma yönetim planı kapsamında çalışmalarımız devam ediyor. Özellikle köpük sektöründe büyük oranda başarı sağladık. Kullanılan birçok teknoloji güncellendi ve yeni teknolojiler adapte edildi. Ulusal Ozon Birimi Güçlendirme Projesi atölye çalışmaları ile farkındalığı artırıcı projeler ve çalışmalar yapıyoruz. UNIDO Türkiye Ofisi, 1967’den beri Türkiye’de faaliyetlerini sürdürüyor. Türkiye’deki önemli laboratuvarlar UNIDO desteğiyle kuruldu. TÜBİTAK start-up’larının ve girişimcilerin desteklenmesi, özellikle de temiz teknolojiler alanındaki girişimlerin desteklenmesi konusunda ciddi çalışmalar yürütüyor. Bunun yanı sıra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yaptığımız, devam eden projelerimiz var.”
Rodica Ivan: “Küresel ısınmayla mücadelenin bir tercih değil mecburiyet olduğunu kabul eden ülkelerin, yasal altyapılarıyla da süreci desteklemeleri büyük önem taşıyor”
UNIDO Program Müdürü Rodica Ivan, küresel ısınma ile mücadelenin önemini vurgulayarak başladığı konuşmasında özetle şunları söyledi: “Küresel iklim değişikliği ile mücadelede, KIP değeri yüksek soğutucu akışkanların azaltılarak kullanımdan kaldırılması, alternatif soğutucu akışkanların kullanımının yaygınlaşması, buna yönelik teknolojilerin geliştirmesi, BM fonlu projeler için önemli bir temayı teşkil ediyor. Bu doğrultudaki demonstrasyon projeleri, ülkelerin gerek kamu düzeyinde, gerekse sektör genelinde farkındalığını artırarak, konu üzerinde düşünmeye, rekabetçi teknolojiler ve uygulamalar geliştirmeye yönlendirebilmeyi amaçlıyor. SOSİAD tarafından Türkiye için yürütülen bu proje, küresel ısınma ile mücadele konusunda Türkiye’nin güçlü bir partner olduğunu gösterdi. Artık küresel ısınmayla mücadelenin bir tercih değil mecburiyet olduğunu kabul eden ülkelerin, yasal altyapılarıyla da süreci desteklemeleri büyük önem taşıyor.”
Onur Orhan: “KIP değeri düşük soğutkanların teşviği üzerine yoğun bir şekilde çalışıyoruz”
Ivan’ın konuşmasının ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Uzman Onur Orhan, “Ülkemizde Soğutkanlara İlişkin Mevzuatın Genel Değerlendirmesi” başlıklı sunumunu gerçekleştirdi. Sunumunda Bakanlığın mevzuatı hakkında düşük KIP değerine sahip soğutkanlara ilişkin bilgi veren Orhan, gazların gelişimi ile ilgili olarak, “CFC’lerle başlayan yolculuğumuz HCFC, HFC, PFC ve doğal soğutkanlarla devam ediyor. Ülkemiz bu soğutkanlarla ilgili olarak uluslararası mevzuatlar çerçevesinde üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmiş ve zaman içerisinde bu soğutkanlarla ilgili çeşitli mevzuatlar çıkarmıştır. Bu mevzuatlarla beraber düzenlemeler devam ediyor” dedi. Ozon tabakasının korunmasına ilişkin çalışmalar gerçekleştirildiğini söyleyen Orhan, “Bu çalışmalardan sonra CFC’lerin yerine geçen alternatif soğutkanların küresel ısınmaya sebep olduğu ortaya çıktı. Daha sonra bunlara alternatif olarak kullanılan diğer soğutkanların da çeşitli çevresel etkilerinin olduğu ve bunlar içerisinde küresel ısınma potansiyelinin yüksek ya da düşük olan soğutkanların var olduğu görüldü. Bu, bizim mevzuatımızı da düzenleyen teknik bir gelişme. Dolayısıyla mevzuattaki değişiklikleri dünya genelinde soğutma sektöründeki soğutkanların değişimiyle beraber yürütüyoruz. Çalışmalarımız arasında; Kigali Değişikliği, Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik yer alıyor” diye konuştu. Orhan, Bakanlığın Kigali Değişikliği ve Florlu Sera Gazlarına İlişkin Yönetmelik olmak üzere her iki bakış açısıyla da çalışmalarını yürüttüğünü, ithalata ilişkin kota sisteminin geleceğini ve bu sistemin düşük KIP değerine sahip soğutkanların önemini gösterdiğini belirtti. Orhan ayrıca, dünya genelinde yapılan değerlendirmede; “Türkiye olarak ‘A5 Grup 1’de yer almamızın avantajı, KIP değeri yüksek olan soğutkanların azaltımı ve sonlandırılması konusunda daha geniş bir zamana sahip olmamızdır” dedi. Orhan, sözlerini şu şekilde noktaladı: “İster Kigali Değişikliği ister Avrupa Birliği kapsamında olsun düşük KIP değerine sahip soğutkanların kullanımına geçiş, ülkemiz açısından oldukça önemli. Bu sebeple bakanlık olarak KIP değeri düşük soğutkanların kullanılmasını teşvik etmek amacıyla yoğun bir şekilde çalışıyor, uygulamasını sağlıyoruz.”
Kıvanç Aslantaş: “Sistemi ilk yatırım maliyeti ile değil, tüm işletme maliyetleri toplamında değerlendirmek önemli”
Demonstrasyon Projesi’nin son tematik toplantısında proje hakkında detaylı bilgi veren SOSİAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Demonstrasyon Projesi Koordinatörü Kıvanç Aslantaş, “Projenin Nedenleri ve Beklenen Sonuçları” konusuna açıklık getirdi. Aslantaş, öncelikle soğutma sektöründeki 20 yıllık çalışma hayatının son 15 yılında karbondioksitli soğutma ve enerji verimli çözümler hakkında proje, üretim, saha uygulaması, satış ve satış sonrası hizmetler konularında yurtiçi ve yurtdışı uygulamalarda ulusal ve çok uluslu firmalardaki kariyeri boyunca yaptığı çalışmalardan bahsetti. Konuşmasına Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile UNIDO destekleriyle hayata geçirilen Demonstrasyon Projesi kapsamında düşük KIP değerine sahip soğutkanlarla ilgili farkındalık oluşturmak üzere yola çıktıklarını belirterek devam etti.
Proje kapsamında soğutma sistemlerine ait mevcut yargıları ve alışkanlıkları kırmak adına farkındalık yaratmak amacıyla çok çalıştıklarının altını çizen Aslantaş, mesleki yeterlilik komitelerinde sahada yapılan çalışmalarla ilgili gerçek çıktıları ve tecrübeleri paylaşarak konuyla ilgili düzenli bilgi paylaşımı sağlandığını bildirdi. Bunların en önemli ayağının da tematik toplantılar olduğunu ifade eden Aslantaş; İzmir, Ankara ve İstanbul’da bulunan pilot projelerde, mevcut sistemlerin alternatif soğutkanlarla başarılı bir şekilde dönüşümlerinin yapıldığını ve sonuçlarının paylaşıldığını ifade etti.
Aslantaş, “UNIDO ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı destekleriyle başladığımız pilot projelerimizden ilki; Algida tesislerinde karbondioksitli ve amonyaklı bir kaskad sistemle endüstriyel soğutma uygulaması yapılmasıydı. İzmir ’de uygulanan R717/R744 (NH3/CO2) kaskad sistem ile mevcut R717 (NH3) sistemlerinin karşılaştırılması yapıldı. Ankara ETİ Soda pilot projemizde ise Proses Chiller uygulamasında mevcut R1233zd soğutkanı ile R134a sistem karşılaştırılması yapıldı. İstanbul’da üç adet gıda perakende market uygulamasında mevcut R-22&R404 soğutkanlar yerine R448A&R452A kullanılarak eski ve yeni sistemlerin karşılaştırılması yapıldı” dedi.
Aslantaş, tüm bu sürecin yatırımcı ve sanayici açısından faydalarına da değindi. “Bir sisteme sahip olma maliyeti incelendiğinde buz dağının görünmeyen büyük kısmı var. Bizim odaklanmak istediğimiz nokta; sanayici ve yatırımcı açısından büyük önem taşıyan bu karar süreci. Çünkü tam burada işletme maliyetlerinin her bir detayı su yüzüne çıkıyor. Başta enerji tüketimi, üretim problemi, bakım maliyeti, üretim maliyeti gibi önemli kalemler yer alıyor. Bu yüzden bir sistemi ilk yatırım maliyeti ile değil, tüm işletme maliyetleri toplamında değerlendirmek, bu aşamada elde edilen verileri de bir bilgiye dönüştürmek ve bu verilere göre karar almak önemli. Demonstrasyon Projesi kapsamında uygulamasını yaptığımız pilot projelerdeki sistemlere bu yüzden uzaktan izleme sistemi uyguladık. Buna göre uzaktan enerji ölçümü, sıcaklık değerleri, basınç değerleri gibi pek çok değer ölçülebilir ve karşılaştırılabilir oldu” dedi.
Demonstrasyon Projesinin yanı sıra SOSİAD’ın “Real Alternatives 4 Life” Projesi’ ne de değinen Aslantaş, yeni nesil soğutkanların kullanımını anlatmak ve yeterlilik kazandırmak amacıyla yürüttükleri proje kapsamında eğitimler düzenlediklerini ifade etti. Kendisi de aynı zamanda eğitmen eğiticisi olan Kıvanç Aslantaş, bu eğitimler ve sertifikasyon programları ile Avrupa Birliği veri tabanına kayıtlı eğitmenlerin artırılmasının hedeflendiğini belirtti. Soğutucu Akışkan Emisyonları, Alternatifler ve Kaçaklar, Düşük KIP’lı Soğutkanlar konularında karma eğitim programlarını kapsayan projenin, yanıcı soğutkanlara (Hidrokarbon, HFO/A2L, R32) karbondioksit ve amonyaklı soğutma sistemlerine odaklandığını belirtti. Projenin amaçları arasında yer alan F-Gaz Yönetmeliği uygulamalarının ve düşük KIP alternatiflerine geçişin desteklenmesi konusunun Demonstrasyon Projesi gibi sürdürülebilir bir dünya için teşvik edici projelerden biri olarak karşımıza çıktığını belirtti. Proje Koordinatörü, bu kapsamda SOSİAD’ın ulusal ve uluslararası projelerle küresel ısınma riskini minimize etmek amacıyla pek çok projenin ortağı ve öncüsü olduğunun altını çizdi.
Aslantaş, konuşmasının sonunda bu projenin 8 ay gibi kısa bir sürede başarıyla tamamlanmasının uyum içinde bulunan harika bir takım çalışması olduğunu belirterek bu süreçte en büyük destekçisinin eşi ve iki oğlunun olduğunu ifade etti.
Barış Uçaner: “Projenin uygulama alanı çeşitliliği sağlanarak yaygınlaştırılması için çalışmalarımız devam edecektir”
Proje, UNIDO Ulusal Danışmanı Barış Uçaner, “Dönüşüm Projelerinde İdari ve Teknik Gereksinimler” başlıklı sunumunu gerçekleştirdi. Uçaner, UNIDO’nun HCFC Sonlandırma Yönetim Planı (HPMP) altındaki bileşenlerinden biri olan bu projenin uygulanmasındaki teknik ve idari detayların altını çizdi. Mevcut sistemin düşük KIP değerine sahip, enerji verimli bir soğutkan ile dönüşümünün sağlanabilmesinin ve dönüşüm sonrası ölçümlerin Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ nin gerçekleşmesi açısından izlenebilir olmasının önemine dikkat çekti. Uçaner, “Düşük Küresel Isınma Potansiyelli (KIP) soğutkanları teşvik eden tanıtıcı ve örnek uygulamalar projesi yakın zaman içerisinde tamamlanacaktır ve HCFC Sonlandırma Yönetim Planı (HPMP) faaliyetleri kapsamında başarıyla sürdürülen projemizin, UNIDO katkılarıyla uygulama alanı çeşitliliği de sağlanarak yaygınlaştırılması için çalışmalarımız devam edecektir” diyerek sözlerini noktaladı.
Ersin Yücel: “Yeni nesil soğutkana sahip kompresörlerle yıllık 648 ton karbon salım tasarrufu sağladık”
Trane İş Geliştirme ve Satış Müdürü Ersin Yücel, “Eti Soda R1233zd Proses Chiller Uygulaması” başlıklı sunumunu gerçekleştirdi. SOSİAD ile Demonstrasyon Projesi’nin bir parçası olarak düşük KIP değerine sahip soğutkanların kullanımını teşvik etmek için yola çıktıklarını belirten Yücel, küresel ısınmanın önüne geçmenin ve daha sürdürülebilir bir dünya için farkındalık yaratmanın önemine dikkat çekti. Yücel, yeni nesil alternatif soğutkanlara ilişkin bazı verileri paylaştı. Yücel, “KIP değeri yüksek R134a yerine yeni nesil alternatif soğutkan olarak R514A ve R1233zd soğutkanları geldi. R134a’nın KIP değeri 1430 iken R514A’nın 2, R1233zd’nin ise sadece 1. yani neredeyse küresel ısınma potansiyeli hiç yok. Yine bu gazların atmosferik ömürlerini incelediğimizde çok ciddi rakamlar karşımıza çıkıyor. R134a soğutkanının atmosferik ömrü 13.4 sene iken, yeni nesil soğutkan olan R514A’nın 22 gün, R1233zd’nin ise 26 gün olduğunu görüyoruz. Yani bu gazlar 22 ve 26 gün sonra atmosferde yok olurken, R134a yıllarca atmosferde kalıyor. Bir diğer yandan evaporatif basınçlarını incelediğimizde, R134a soğutkanının evaporatif basıncı 261 kPaG iken, R514A’nın -57 kPaG, R1233zd’nin -39 kPaG” dedi.
Yücel, Demonstrasyon Projesi kapsamında Eti Soda tesisindeki çalışmalarına değindi. Yücel, sözlerine şöyle devam etti: “Eti Soda projesinde enerji verimliliği yüksek ve düşük KIP değerine sahip R1233zd ile çalışan 2 adet 5.000 kW soğutma kapasiteli cihaz kullanıldı. Bu cihazın içindeki soğutkan miktarı 1.043 kg, yani 1.043 tane split klimanın içerdiği soğutkana eşdeğerdir. Toplamda 2.000 tane split klimanın sahip olduğu gaza sahip iki tane cihaz verdik. Enerji verimliliği açısından bu sistem ile geleneksel sistemin karşılaştırmalı analizi yapıldı. Analiz sonuçlarına göre, elektrik tüketiminde 1.197 kWh yıllık tasarruf sağlandı. Bu tasarruf yılda yaklaşık 120.000 Euro enerji tasarrufuna denk geliyor. Bu seçim, Eti Soda’ya yıllık 648 ton CO2 emisyonu tasarrufu sağladı. Bir santrifüj kompresörünün ömrü ortalama 25 sene olduğu düşünülürse, sadece elektrik tasarrufundan 16.200 ton CO2 emisyonunda azaltım sağlanıyor. Yeni nesil soğutkan kullanımı sayesinde, cihazın çalışma ömrü boyunca karbon salınım tasarrufu 1.491 ton ve böylece toplamda 17.691 ton karbondioksit salım tasarrufu sağlanmış oluyor” dedi.
Erçin Kaymak: “Demonstrasyon Projesi sayesinde yeni nesil soğutma sistemleri, çok kısa sürede yaygınlaşacaktır”
Erkasis Genel Müdürü Erçin Kaymak, “NH3/CO2 Kaskad Soğutma Sistemlerinin İncelenmesi” konusunda katılımcıları bilgilendirdi. Kaymak, kaskad (kademeli) soğutma sisteminin uygulanmasının avantajlarından ve örnek bir uygulamadan bahsetti. “Uzmanlık alanımız karbondioksitli, amonyaklı soğutma sistemleridir. Faaliyetlerimizin %95’i bu tesislerin kurulumunu kapsıyor. Karbondioksitli sistemlerin amonyaklı sistemlere göre oldukça avantajı var. Bu konuda İzmir’de Algida NH3/CO2 Kaskad Soğutma Sistem uygulamamızı görme imkânı bulmuştuk. Mühendislik ve konstrüksiyon açısından sağladığı avantajları yerinde görmüştük. Genel olarak NH3/CO2 kaskad soğutma sistemlerinde yüksek kalibre dediğimiz -10˚C ve yukarısındaki sıcaklıklarda odalara gönderdiğiniz soğutkan karbondioksit oluyor. Bunun en basit avantajı, herhangi bir kaçak olduğunda CO2 zaten normalde havada olduğu için içerideki gıdaya hiçbir şekilde zarar vermeyecek olmasıdır. Ama NH3’lü bir sistemde bir kaçak olması durumunda bazı sıkıntılarla karşılaşmış oluyoruz. Diğer önemli avantajı aynı kapasitede soğutma sistemine sahip bir yerde 1/5 oranında soğutkan kullanabiliyorsunuz. Bu durum kurulum kolaylığı açısından çok büyük bir fayda; tesisatın sahada kurulumu çok rahat oluyor. Böylece maliyet ve enerji tasarrufu açısından etkili sonuçları ortaya çıkarıyor. Bu yönleriyle hem yatırımcı hem de uygulayıcı açısından önemli çıktılar elde ediliyor, bu sayede soğutma sistemlerindeki seçimlerde değişime doğru gidiliyor. Dolayısıyla kanaatim Demonstrasyon Projesi sayesinde yeni nesil soğutma sistemlerinin, çok kısa sürede yaygınlaşacağı yönündedir” dedi.
Yener Tekcan: “Sarıyer Market’ te gerçekleştirdiğimiz dönüşüm projesiyle yaklaşık %52,71 oranında verimlilik sağladık”
Kaymak’ın ardından Envoytec Genel Müdürü Yener Tekcan, “Sarıyer Market R22/R448A ile R404A/R452A Dönüşümü ve Enerji Analizi” konusunda katılımcılara detaylı bilgi verdi. Demonstrasyon Projesi kapsamındaki pilot projelerden olan Çağrı Market ve Sarıyer Market’te yeni nesil soğutkanların uygulanması konusunda proje paydaşı olduklarını belirten Tekcan, elde edilen verilerin son derece dikkat çekici olduğunu ifade etti. Tekcan, “Sarıyer Market dönüşüm projemizde 13 yıldır çalışan mevcut sistemde yer alan 21 modüle sensörler yerleştirildi. Kontrol cihazları sisteme dâhil edildi ve Danfoss AdapKool Uzaktan izleme ve otomasyon sistemi kurulumu yapıldı. Mevcut termostatik valfler Danfoss AKVP elektronik valflerle değiştirildi. Filtre-drayer ve yeni nesil merkezi soğutma sistem değişimi yapıldı. En önemlisi, soğutkanlar kısmında R22 soğutkanının R448A, R404A soğutkanın ise R452A ile değişimi sağlandı. Tüm bu çalışmalar sonrasında elde edilen veriler çarpıcıydı” dedi.
Sarıyer Market/Ferahevler tesisindeki eski sistemin 2 ay boyunca ölçümlendiğini ve ölçümler sonunda günlük ortalama enerji sarfiyatının 389,9 kWh olarak tespit edildiğini belirten Tekcan, dönüşüm sonrasında yeni nesil soğutkanlar ile toplam enerji sarfiyatının 184,4 kWh olduğunun altını çizdi. Tekcan, Sarıyer Market’ te gerçekleştirdikleri dönüşüm projesiyle yaklaşık olarak %52,71 oranında verimlilik sağladıklarını ifade etti.
Bunun yanı sıra Fikirtepe’de bulunan Çağrı Market’ te de aynı tür bir değişime gittiklerini ifade eden Tekcan, burada yeni nesil soğutkan kullanılan sisteme geçiş öncesinde 71 gün içinde günlük ortalama enerji sarfiyatının 305,9 kWh iken, dönüşüm sonrası 148,8 kWh’ye düştüğünü paylaştı. Tekcan, %51,35 ile ciddi bir enerji tasarrufuna ulaştıklarını paylaştı.
Sarıyer Market/Etiler tesisinde dönüşüm olmadan önceki verilere göre 66 gün içindeki ortalama günlük tüketiminin 154,4 kWh iken, yeni nesil sistem ile ortalama günlük tüketimin 78,9 kWh’ye gerilediğini ifade etti. Yener, böylece %48,87 oranında bir verimliliğin sağlandığının altını çizerken, tüm uygulamalarda projenin başarısının elde edilen çıktılarla kanıtlandığını sözlerine ekledi.
Tekcan sözlerini şöyle noktaladı: “600-700 metrekareye sahip marketlerin ortalama aylık elektrik tüketimlerinin 20-25 bin TL civarında olduğu göz önüne alınırsa, Demonstrasyon Projesi ile yapılan dönüşümlerden elde edilen enerji tasarrufu çıktıları, dönüşümden kaçınmamak gerektiğini ve buna yatırım yapmanın önemli olduğunu ispat etti. Bu projenin bir parçası olmaktan ve sürdürülebilir bir dünya için çalışmaktan dolayı çok mutlu olduğumu belirtmek isterim. Bu süreçte emeği geçen herkese teşekkür ederim.”
Dr. Kadir İsa: “LCCP analizine göre dönüşümler sonunda enerji sarfiyatında yaklaşık %50 oranında verimlilik kaydedilmiştir”
Tekcan’ın sunumunun ardından Demonstrasyon Projesi Teknik Ekip Lideri Dr. Kadir İsa “Dönüşüm Projelerinin Yaşam Döngüsü İklim Performansı (LCCP) İncelemesi” başlıklı sunumuyla katılımcıları bilgilendirdi. HVACR sistemlerinin küresel ısınmaya etkilerini ifade eden, Yaşam Döngüsü İklim Performansı (LCCP) konusuna değinen İsa, “Soğutkan içeren bir sistemi bütünüyle değerlendirmek için -özellikle çevre konusu ile ilgili yönetmelik ve kanunlar sonucunda emisyonları dikkate alarak değerlendirmek önemli- topyekûn bir analiz yapmamız gerekiyor. LCCP Analizi de bu değerlendirmeye müsaade eden başarılı bir çalışmadır” dedi.
İsa, Demonstrasyon Projesi kapsamında mevcut soğutkanların, yeni nesil soğutkanlarla değiştirilmesi için seçilen 3 pilot projenin sonuç raporlarını LCCP üzerinden karşılaştırmalı olarak gösterdiği sunumunda, dikkat çekici veriler de paylaştı. İsa, pilot projelerdeki işletme enerji verilerine LCCP açısından bakıldığında enerji verimliliği yüksek, işletme maliyeti ve KIP değeri düşük bir sistem olarak çıktıların alındığını belirtti. İzmir, Ankara ve İstanbul’ da dönüşüm yapılmadan önceki enerji sarfiyatı ile dönüşümden sonraki kWh/yıl bazındaki değerlerin ciddi oranda fark ettiğini paylaşan İsa, %50’ye varan bir enerji tasarrufunun elde edildiğini belirtti.
İsa, “Etiler Sarıyer Market’te R448A’ya (KIP değeri 1273) dönüştürülen sistemin LCCP (Life Cycle Climate Performance) değeri R22’ye (KIP değeri 1760) nazaran yaklaşık %30 daha azalmıştır. Dönüşüm ve tadilat işlemi sonunda enerji sarfiyatında da yaklaşık %50 oranında verimlilik kaydedilmiştir” dedi.
Yoğun katılımın olduğu sunumların ardından konuşmacılar, soru-cevap bölümünde davetlilerin sorularını ayrıntılı bir şekilde yanıtladı.
Ardından Proje Koordinatörü Kıvanç Aslantaş; UNIDO Ulusal Danışmanı Barış Uçaner, Teknik Ekip Lideri Dr. Kadir İsa, Dernek Müdürü Kemal Öz, Süpervizörü Engin Sökmen, İdari Ekip Lideri Buğra Alp Buldur, Ekip Üyesi Furkan Göl ve Ekip Üyesi Sıla Dinç’i sahneye davet etti. SOSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Karakuş ve Yönetim Kurulu üyeleri sahnede proje liderinin davetiyle tüm katılımcıları selamladı. Projede emeği geçen tüm paydaşlara ve çözüm ortaklarına plaketleri takdim edildi ve toplu fotoğraf çekildi.
Öğleden sonraki bölümde katılımcılarla birlikte Sarıyer Market/Ferahevler ziyaret edildi. Proje kapsamında tesiste uygulanan soğutma sistemi hakkında Envoytec Genel Müdürü Yener Tekcan ve Proje Koordinatörü Kıvanç Aslantaş katılımcılara detaylı bilgi verdi. Yeni nesil soğutma sistemi, AKVP elektronik valf uygulaması ve AdapKool sistem yöneticisi yerlerinde gösterilerek, sistemin nasıl çalıştığı bilgisi detaylarıyla anlatıldı. Ziyaretin ardından, Sarıyer Market, SOSİAD ve Demonstrasyon Projesi yetkililerinin tüm katılımcılarla fotoğraf çektirmesiyle etkinlik sona erdi.
