Mekanik Tesisatlarda Test - Ayar - Balans

Test-Ayar-Balans (TAB) Nedir?

TAB hizmeti; başta endüstriyel sanayi sistemleri, oteller, hastaneler, ilaç fabrikaları, üretim tesisleri, temiz odalar ve yönetim binaları (ofisler) olmak üzere, mekanik tesisat sistemlerinin projelerine ve şartnamelerine uygunluğunun test edilmesini, ayarlarının yapılmasını, balanslanmasını, işletmeye alınmasını ve tüm bu işlemlerin uluslararası standartlara göre raporlanmasını içerir. TAB özetle; mekanik tesisatınız için bir ?Tüm Disiplinler ile Koordineli, Planlı Ölçüm Sürecine Sahip  ve Standartlara Göre Raporlanmış Denetim? mekanizmasıdır.

Dünyada TAB

TAB, yüksek teknolojiye sahip binalarda (Hi-Tech Buildings) performans değerlendirmesi için aranılan ön şartlardan biridir. Günümüzde, çevre dostu yeşil binaların performans değerlendirmesi için dünya çapında bir çok puanlama sistemi bulunmaktadır. Bunlardan en çok kabul gören iki sistem; Amerikan menşeli LEED ve İngiliz menşeli BREEAM?dır. Bu sertifikalara sahip olmak için yapılan değerlendirmelerde, TAB hizmetini almak ve bu hizmeti bağımsız bir kuruluşa yaptırmak, projenin puanlamasında önemli bir etken olmuştur.

Özellikle başta Amerikan menşeli yatırımlar olmak üzere, dünyanın önde gelen büyük yatırımcıları ve denetim firmaları mekanik tesisatların performansını bağımsız ve tarafsız bir kuruluş tarafından ya da bu kuruluşlar tarafından denetime tabi tutulan özel iştiraklerce hazırlanmış TAB raporuna göre değerlendirmektedir.

ISKAV tarafından yapılan araştırmalar sonucunda TAB hizmeti için uluslararası platformda en çok kabul gören standardın ?National Environmental Balancing Bureau (NEBB?Ulusal Çevre Dengeleme Bürosu)? tarafından hazırlanan ?Procedural Standarts for Testing, Adjusting and Balancing of Environmental Systems (Klima Sistemlerinin Test Edilmesi, Ayarlanması ve Dengelenmesi Usul Standartları)? olduğu ortaya çıkmıştır. Böylece ISKAV, çalışmalarında rehber olarak NEBB?in yayınladığı bu standartlar kitabını kullanmıştır.

Türkiye?de TAB

HVAC tesisatlarının kabulden önce, tarafsız ve bağımsız uzman kuruluşlar tarafından test, ayar ve balanslama işlemlerine tabi tutulması gelişmiş ülkelerde uzun yıllardan beri uygulanan bir sistemdir. Ülkemizde mekanik tesisat sektörünün bu eksikliğini gidermek üzere ISKAV; tarafsız ve bağımsız bir kuruluş olarak bu işe önderlik etmek için çalışmalarına 2 yıl önce başlamıştır ve şu anda sektöre tam hizmet ve destek vermektedir. Son bir yıl içinde saha faaliyetlerini hızlandıran ISKAV TAB birimi tarafından denetlenen bir yeşil bina projesi, Nisan ayında LEED Gold sertifikası almaya hak kazanmıştır. Bunun dışında TAB birimleri halihazırda saha faaliyetlerine devam etmektedir.

Yeterlilik

Bu hizmetin belli standartlarda uygulanması için herkes tarafından kabul gören bir rehbere ihtiyacı vardır. Avrupa Birliği standartları üzerine yapılan çalışmalar sonucunda, TAB hizmeti için henüz tam yeterli bir standart oluşmadığı anlaşılmıştır. Uluslararası pazarda ise bu konuda dünya çapında kabul gören standardın ?The National Environmental Balancing Bureau? (www.nebb.org) tarafından hazırlanmış ?NEBB Procedural Standarts for Testing, Adjusting and Balancing of Environmental Systems? standardı olduğu ortaya çıkmıştır. ISKAV bu standardı Türkçe?ye çevirerek sektörün referans kitap olarak kullanması için ISKAV Teknik Kitaplar Dizisi No:6 (http://www.iskav.org.tr/yayinlar.asp) adı altında 2010 yılında yayımlamıştır.

ISKAV tarafından yapılan araştırmalar sonucu, Türkiye?de TAB hizmeti için gerekli standartların bulunmadığı ortaya çıkmıştır. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ile gereken temasları sağlamış ve bu konudaki ortak çalışmalar başlatılmıştır. Yapılan bu çalışmalar, ülkemizde TAB hizmetini vermek isteyecek iştiraklere yol gösterecek ve bu konudaki çalışmalarını belli standartlara bağlayarak kaliteden taviz verilmemesini sağlayacaktır.

Ekip ve Ölçüm

ISKAV TAB Birimi?nin özünde Fonksiyon Test Kontrol (FTK) komisyonu bulunmaktadır. Komisyonun çekirdek kadrosunda bulunan profesyoneller ve bu çekirdek kadroya projenin büyüklüğü ve çeşidine göre destek verecek ekip, TAB konusunda özel eğitimler alıp, alanlarında uzmanlaşmışlardır. Ölçümler, uluslararası kalibrasyon sertifikası olan ölçüm aletleri ile standartlara bağlı kalınarak yapılır.

Raporlama

Uluslararası standartlara göre hazırlanan raporun içeriğinde sertifikasyonlar, ölçüm aleti kalibrasyon raporları, ölçüm öncesi kontrol listeleri, ölçüm sonuçları, cihaz teknik detayları, teknik çizimler ve yorumlar kısımları bulunur.

TAB Hizmeti Almak Ne Kazandıracak?

·        Enerji Verimliliği: Bir binada tüketilen enerjinin ciddi bir kısmını iklimlendirme sistemi oluşturmaktadır. Tasarım şartlarına uygun olmayan bir mekanik tesisat uygulaması iç hava kalitesine ulaşmak için hedeflenenden daha çok enerji tüketimine neden olur.

·        Rekabetçilik: İklimlendirme sistemleri, mahallerdeki konfor şartlarını yükseltme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. Sistemdeki sıkıntılar ortamın konfor şartlarını etkileyerek, müşteri memnuniyeti, çalışanların performansı, mahallerdeki sağlık şartları üzerinde olumsuz etkiler doğurabilir. Oysa ki sağlıklı iklimlendirme sistemi sayesinde firmalar tüm bu faktörleri olumlu hale getirerek rekabetçilik konusunda büyük avantaj sağlayabilirler.

·         Performans: TAB Birimi çalışmalarında bir doktor hassasiyeti ile sistemi inceler. İleride yaşanacak sıkıntılara zamanında müdahale eder ve sistemlerin sağlıklı çalışmasını sağlar. Erken teşhis ve zamanında müdahale ile sistemin optimum seviyede çalışması sağlanır. Bu sayede sistem ömürleri artar, faturalar düşer ve enerji tüketimi azalır.