Türkiye’de “Neredeyse Sıfır Enerjili Binalar” Dönemi Başladı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hazırlanan "Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" 19 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik değişikliğiyle normal binalara göre enerji verimliliği daha fazla olan ve kullandığı enerjinin belirli bir kısmını yenilenebilir enerji kaynaklarından temin eden "Neredeyse Sıfır Enerjili Binalar" (NSEB) konseptine geçiş, aşamalı olarak zorunlu hale getirilecek. Yapılan bu değişikliğe göre nSEB niteliğindeki binaların Enerji Kimlik Belgesindeki enerji performans sınıfının B veya daha iyi olması ve aynı zamanda binanın birincil enerji ihtiyacının en az %10’u oranında yenilenebilir enerji kullanımına sahip olması zorunlu hale getirildi. Geçici madde ile de 1 Ocak 2023 ve 1 Ocak 2025 arasındaki projelerde binaların enerji ihtiyacının %5'inin yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmasına karar verildi. Ayrıca toplam yapı inşaat alanı 2000 m2 ve üzeri olan binaların NSEB olarak inşa edilmesi de zorunlu hale getirildi. Bu belirlenen toplam yapı inşaat alanının da geçici madde ile 1 Ocak 2023 ve 1 Ocak 2025 tarihleri arasında 5000 m2 olarak uygulanmasına karar verildi.
11-18 Ocak Enerji Tasarrufu Haftası’nda NSEB konseptine dikkat çeken İzocam Genel Direktörü Murat Savcı konu ile ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Düzenleme, ısı yalıtımında kullanılan yalıtım malzemesi kalınlıklarında kabaca cephelerde 3 cm, çatılarda 5 cm ve döşemelerde 3 cm mertebelerinde bir artışı da beraberinde getirdi. 1 Ocak 2025’ten itibaren ise bir parseldeki toplam inşaat alanı sınırı 5 bin m2 den 2 bin m2 ye çekilerek neredeyse
sıfır enerjili bina konseptinin kapsamı genişletilecek ve yenilenebilir enerji şartı yüzde 10’a getirilecek. Avrupa Birliği’nde 2019 yılından bu yana kamu binalarının tümü, 2020 yılının başından itibaren de tüm yeni binalar Neredeyse Sıfır Enerjili Bina (NSEB) olarak inşa ediliyor. Bu binaların ısıtma ve soğutmaya yönelik birim metrekaredeki yıllık enerji tüketimi 30-50 kWh olacak şekilde yalıtımlı olarak tasarlanıyor. Ülkemizde ise yeni yönetmelikle, toplam inşaat alanı 5 bin metrekareden büyük olan sınırlı sayıdaki yapılarda enerji tüketiminin ancak 100-120 kWh seviyesine çekilmesi hedefleniyor. Doğru malzeme ve uygun kalınlık ile yalıtım yapılan binalar, enerji tasarrufu için atılacak en büyük adımdır. Yalıtımın, ülke ve hane ekonomisine katkı sağlamasının yanı sıra zararlı gaz salımlarının azaltılması ve çevreye katkısı da göz ardı edilemez boyuttadır. Bu nedenle Neredeyse Sıfır Enerjili Bina (NSEB) uygulamalarının kapsamının genişletilerek yaygınlaştırılması geleceğimize bırakacağımız en büyük miraslardan biri olacaktır.”
ODE Yalıtım Yönetim Kurulu Üyesi Ozan Turan ise enerji performans sınıfının ‘C’den ‘B’ye çıkarılması ile ısı yalıtımında kullanılan malzemelerin kalınlıklarında da artış olacağına dikkat çekerek şunları dile getirdi: “Bu yönetmelikle birlikte yalnızca kalınlık değil kullanılan malzemelerin ısıl iletkenlik katsayılarında da iyileşme olacak. Bu da piyasada kaliteli ve nitelikli ürün kullanımını artıracak.” Türkiye’deki toplam 22 milyonun hanenin yüzde 80’inde yalıtım uygulaması bulunmadığını veya çok zayıf olduğunu hatırlatan Turan, yeni bina stoklarının artmasıyla birlikte binalar için kullanılan enerji tüketiminin azalacağına da dikkat çekti. Turan şöyle devam etti; “Birçok gelişmiş ülkede binalar, ısıtma ve soğutmaya yönelik birim metrekaredeki yıllık enerji tüketimi 30- 50 kW olacak şekilde yalıtımlı olarak tasarlanıyor. Ülkemizdeki binalar ise halen 120-150 kW seviyelerinde enerji tüketiyor. Dolayısıyla enerji israfımız gelişmiş ülkeler ile kıyaslandığında çok daha fazla. Bu kapsamda birim metrekaredeki yıllık enerji tüketimini düşüreceği için yönetmelikle yapılan değişikliği olumlu bir adım olarak görüyoruz. Bununla birlikte ülkemizde yalnızca bina yalıtımı ile güncel fiyatlarla yıllık 15 milyar dolar enerji tasarrufu sağlayabiliriz. Dolayısıyla enerji verimliliği seferberliğini de bir an önce başlatmalıyız.”
NSEB, ülkelerin dekarbonizasyon hedeflerine ulaşabilmesinde kritik rol oynuyor. AB Komisyonunun Binaların Enerji Performansı Direktifini revize etme önerisi (Aralık 2021), mevcut NSEB'den, sıfır emisyonlu binaya (SEB) doğru bir adım atarak, yeni binalar için enerji performansı gerekliliğini daha uzun vadeli iklim nötrlüğü hedefi ve "önce enerji verimliliği ilkesi" ile uyumlu hale getiriyor. SEB gerekliliği, 1 Ocak 2030'dan itibaren tüm yeni binalara ve 1 Ocak 2027'den itibaren yeni kamu binalarına uygulanacak. Türkiye’nin –biraz gecikmeli olsa da- bu yönelime ayak uydurması bekleniyor.
Gökçen Parlar Ünal
gokcenparlar@dogayayin.com
