Karbonsuzlaşma, 2023’ün en önemli konu başlıkları arasında yer alacak
İklim için 350 Derneği ve Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFIA), Borsa İstanbul’da işlem gören ilk 30 şirketin (BIST 30) iklim değişikliğine yaklaşımını inceledi. “BIST 30 Firmalarının Görünümü” adlı rapora göre, şirketlerin hemen hemen hiçbiri iklim değişikliğiyle mücadele için yeterli çaba göstermiyor.
Raporda, Borsa İstanbul’da işlem gören, hem işlem hacmi hem de piyasa değeri en yüksek 30 şirketin oluşturduğu BIST 30’da yer alan bankacılık harici 25 şirketin iklim değişikliğine yaklaşımı beş kriterde değerlendirildi: Fosil yakıt varlıkları/yatırımları, Temiz enerji yatırımları, “Net Sıfır”, Karbon ayak izi ve “Karbon Nötr” için hedef belirlenmesi, ESG (Çevresel, Sosyal, Yönetişimsel uygulamalar) ve benzeri diğer derecelendirmeler. Araştırmaya göre, incelenen 25 şirketten yalnızca altısının (Arçelik, Sabancı Holding, Aselsan, Vestel, Şişecam ve Pegasus) net sıfır için hedef tarihi bulunuyor. Yani bu şirketler belirli bir tarihte, enerji verimliliği, elektrifikasyon ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak gibi seçeneklerle emisyonlarını net sıfır seviyesine indirmeyi hedefliyor. Öte yandan, yine bu 25 şirket arasından yalnızca 11 şirketin de karbon nötr için hedef tarihi bulunduğu belirtiliyor (Arçelik, THY, Ford Otomotiv, Sasa Polyester, Aselsan, Turkcell, Tekfen, Tofaş, TÜPRAŞ, Pegasus ve Koç Holding). Yani bu şirketler sebep oldukları toplam emisyon ile, çevreci yatırımları sayesinde telafi ettikleri emisyon miktarını dengelemeyi hedefliyor.
Raporda ayrıca, ihracatının yaklaşık yarısını AB ülkelerine gerçekleştiren Türkiye için önemli bir rekabet potansiyeli taşıyan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) da ele alınıyor. Üretim esnasında sebep oldukları karbon emisyonu yoğun olan şirketlerin, üretim süreçlerini yeniden düzenleyerek emisyonlarında önemli miktarda bir azalmaya gitmemeleri halinde Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’ndan ciddi anlamda olumsuz etkilenmelerinin beklendiğine vurgu yapılıyor.
Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFIA) Finansal Araştırmalar Direktörü İbrahim Çiftçi, “Türkiye’de bir kısım şirketler ulusal emisyon ticaret sisteminin hayata geçmesiyle üretim süreçlerinde sebep oldukları karbondan maddi olarak sorumlu olacaklar. Ancak bundan önce AB tarafından karbon vergisiyle tanışarak fiyat rekabetçiliğinde darbe alacaklar. Şirketlerin enerji odaklı ekonomik dönüşüme hangi hızla adapte olacağı, mali yapıları üzerinde etkili olacak’’ diyor.
Sürdürülebilirlik ve karbon salımı konusu HVAC sektörünün önemli fuarlarından ISH Frankfurt’un da odak noktaları arasında. Sürdürülebilir Bir Gelecek için Çözümler ana başlığı ile 13-17 Mart 2023 tarihleri arasında Frankfurt’ta kapılarını açacak ISH Fuarı’nın uluslararası çevrimiçi basın toplantısı, 14 Aralık Çarşamba günü gerçekleştirildi. Toplantıda konuyla ilgili olarak özetle şu bilgiler verildi:
“ISH fuarında, ısıtma sektörünün karbondan arındırılması için çözümler sunuluyor. Bu noktada, ısı pompalarının önemli bir rol oynayacak. Mayıs 2021'de İklim Değişikliği Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle, Alman hükümeti, 2030 yılına kadar tüm sektörler için CO2 azaltma hedefini yükseltti. Genel amaç, 2030'da CO2 emisyonlarını 1990'a kıyasla yüzde 65 oranında azaltmaktır. Ayrıca, hükümetin planları Almanya'nın 2045 yılına kadar karbon nötr hale gelmesini öngörüyor. İnşaat sektörü için yeni azaltma hedefi, 2020 yılına kıyasla 2030 için yüzde 44'tür, bu; yaklaşık 53 milyon ton CO2 azaltımı demek. Bu iddialı iklim koruma hedefleri, emisyon azaltımları için mevcut tüm seçeneklerin sonuna kadar kullanılmasının gerekli olduğu anlamına geliyor. Daha fazla ısı pompası tesisatı, ısıtma devriminin önemli bir yönüdür. Alman hükümeti, şu anda 1,1 milyon olan ısı pompası sayısını 2030 yılına kadar 6 milyona çıkarmayı planlıyor.”
Gökçen Parlar Ünal
gokcenparlar@dogayayin.com
