Kalıcı başarı için adil fiyat/adil ücret
Amaca ulaşan yolda 'başkaları' engel olarak görü-lebildi. 'Var kalma'nın koşulunun başkalarını 'yok etme' olduğu var sayıldı. Bu yaklaşımlarla ticari yaşam, beşeri değer yargılarından uzaklaştı, beşeri değer yargıları, yeni ticari yaşam kurallarından etkilenerek başkalaştı. Ürün-mal fiyatları, rekabetin en güçlü silahı olarak kullanılırken, bir çalışmanın, emeğin karşılığı olan fiyat, yani ücret, rekabet için avantaj sağlayan birincil destek unsuru olarak düşürüldü-yükseltildi. Ancak sonuçta -her iki halde de- 'adil olma' özelliği örselendi.
Bu süreç, bir ürünün değerinin çok altında fiyatlara satılması, değerinin çok üstünde satılma olanağının sun'i olarak yaratılmaya çalışılması, bir hizmete verilen ücretin spekülatif olarak arttırılması veya kötüye kıyas yapılarak düşürülmesi gibi 'adil' ve 'ahlaki' olmayan sonuçlar yarattı. Bir ürün ya da hizmetin mutlak değerinin; kalitesi, güvencesi, ürettiği yarar ile eşitliği bozuldu. Ancak kaoslar, başı ve sonu olmayan bir zaman boyutunu kapsayamaz. Kaoslar gelirler ve çok uzun zaman kalsalar da, birtakım değerleri örseleseler de geçmek zorundadırlar. Ardından savaş sonrası enkazın kaldırılarak yeniden yapılanma süreci başlamalıdır.
Dernekli, örgütlü çalışmaların zaman içinde üyelerine yarar sağlar hale dönüşmesi, rekabet koşullarının denetlenmesi, fiyat veya ücretin, tahrip gücü yüksek bir silah olmaktan çıkarılması, gelecek için beklentiler arasında görülmelidir.
Milli Prodüktivite Merkezi'nin, çalışanların işyerlerindeki başarılarının nasıl arttırılabileceğine yönelik öneri paketinde "yeterli ve adil ücret" ilk sırayı alıyor. 'Ücretin, 'fiyat'tan önemli bir farkı; maddi boyutunun yanı sıra manevi boyutunun da olmasıdır. Bir başka deyişle, ücret; hizmeti üretenin sadece maddi yaşam standardını belirlemez, aynı zamanda bireylerin saygınlık, değer verildiğini bilme gibi motivasyonel ihtiyaçlarını da karşılamalıdır. Ücret, bunun bir göstergesidir. Daha iyi iş, daha çok verim için manevi motivasyon, maddi motivasyon kadar önemlidir. Gereken ürün veya hizmeti en düşük fiyat veya ücretle elde etmek, geçici avantajdır. Yani belki avantajdır, ama geçicidir de. Böyle bir avantajla elde edilen başarı, kalıcı olamaz. Günümüzde ticari yaşam; gözardı edilen değerlerin geri-kazanımı, maddi yarar-sosyal yarar dengesini kurabilmeyi, salt kar amacının ötesini görebilmeyi -belli belirsiz- bekliyor. Giderek de bu beklenti, 'belli-belirli' hale dönüşeceğe benziyor.
Herşeyin daha iyiye gideceği umudunu terkedemeyiz ki
En iyi dileklerim ve saygılarımla
Dr. Oya Bakır
Yazı İşleri Müdürü
