'Bina Bilgi Modelleme'nin Geleceği

Dijital altyapı, büyük veri miktarları ve gelişen pazarlar, bina bilgi modellemeyi şekillendirip mühendislerin çalışma şekillerini yeniden tanımlamaktadır


Geride bıraktığımız 10 yılda makina mühendisliği ve inşaat sektörü, bina ve altyapı projelerinin daha hızlı, ekonomik ve çevreye duyarlı geliştirilmesi ve yönetimi için bir içgörü sağlayan; akıllı ve model tabanlı Bina Bilgi Modelleme (BIM) sistemlerine hızla adapte olmuştur. Mc Graw-Hill’in hazırladığı bir inşaat raporuna göre Mimarlık, Mühendislik ve İnşaat firmaları içerisinde BIM sistemine adaptasyon oranı 2007’de % 17 iken 2012’de % 71’e çıkmıştır. Bina bilgi modellemenin geleceğiyle, mühendislerin ve yüklenicilerin çalışma şekilleri üç anahtar teknolojik gelişim tarafından belirlenecektir: Dijital altyapı, büyük veri miktarları ve gelişen pazarlar.

 

Dijital alytyapı geçen 20 yılda gözle görülür seviyede gelişmiştir. Faks makinasını örnek alın. Bir zamanlar tüm sektör kollarının vazgeçilemez aracı iken, kullanımı günümüzde nadiren görülmektedir. Dijital altyapı daha hızlı, verimli ve yüksek üretkenlikle düşük sabit maliyetler sağlayan yeni iletişim yöntemleri sayesinde gelişmiştir (e-mail, cep telefonları ve sosyal iletişim mekanizmaları).  Büyük boyutlu dosyaları arşivleyebilen ve her an her yerden ulaşabilmemizi sağlayan teknolojiler (süper hızlı geniş bant, 4G LTE, ve bulut bilişim hizmetleri) çalışma hayatlarımızı şekillendirmektedir. İnternet sağlayıcı sektör devlerinden biri, saniyede 1000 MB’lık indirme hızlarına ve 1 terrabaytlık bulut bilişim deposuna sahip bir hizmete öncülük etmektedir. San Francisco menşeli Herrrero Builders’ın yöneticisi John Mack, bağlanabilirliğe güven ve gelecek için ne anlama geldiği konusunda yakın zamanda bir röportaj kaydetmiştir. Mack, “Endüstri çoktan beridir modelleri, mevcut masaüstü teknolojisi seviyesine indirgemeye zorluyor. Bazen, satın alabileceğim en iyi makina bile yetersiz kalıyor. Veri miktarı arttıkça, makina mühendisliği ve inşaat endüstrisi için en uygun teknoloji bulut bilişim teknolojisi olacaktır. Yükleme ve indirme hızlarının ivmeli bir şekilde artıyor olması bahsettiğim olguyu mümkün kılacaktır” diyor Bulut bilişim, sanal olarak limitsiz hesaplama olanağı sağlar. Makina mühendisleri bu olanağı, hesaplanması çok zahmetli olan akışkan ve ısıl konfor simülasyonlarında kullanırlar. Bulut bilişim ayrıca, bilgi teknolojileri altyapısı ile ilgili anahtar finansal faydalar sağlar.  Mack, “Dosyalarımı ve yazılım ürünlerimi bulut bilişimin içine taşımam, daha ucuz bilgisayarlar alabilmemi sağlıyor. Bu büyük bir donanım maliyeti avantajı. Artık pahalı sunucular ve bu sunucuları kullanacak bilgiye para ödemek zorunda değilim” diyor. Yakınlarda yayımlanan bir makaleye göre, 2012 yılında aylık mobil veri trafiği 885PB’a (bir yılda % 70 artış) yükselmiş, ve bu değer 2017’de 10EB’ı (1 tirlyon GB) geçmesi beklenmektedir. Yeni mobil araçlar ve bulut bilişimdeki verilere daha hızlı erişim, makina mühendisliği ve inşaat endüstrisinin çehresini değiştirmeye hazırlanıyor. III. Franklin Park’ın BIM hayata geçirme direktörü David Pikey (The Hill Group), başlarda bu iş için mobil araçların kullanılması konusunda bir miktar kuşkuluydu. “Ben bir teknoloji insanıyım, benim işim bu” diyor Pikey. “Fakat iPad’ler piyasaya sürüldüğünde, eğlence dışında nasıl kullanılabileceklerini hayal edememiştim. Bugün, bu cihazlar ile ilgili fikirlerim tamamen değişti. Bence bu cihazlar bizlerin bina tasarım, inşa ve yönetim şekillerimizi tamamen değiştirecek.” “İnşa sürecinde, teknik becerilerin geniş bir profili ile ilgileniyorsunuz” diye devam ediyor. “Mekanik tasarım ve inşaat şirketleri yazılımlara, proseslere ve bina operatörlerine tercüme edilmesine gerçekten gerek duyulmayan çalışma şekillerine batmış durumdalar. Mobil teknoloji ve uygulamaları hızlıca gelişerek bina yönetiminde, dolayısıyla mühendislerin ve yüklenicilerin çalışma şekillerinde devrim yapacaktır.” 

Dijital altyapının gelişmesi, bulut bilişimin ve mobil araçların hızla çoğalması, mühendisleri ve yüklenicileri ilgilendiren ve uyum sağlamaları gereken değişiklik, büyük veri miktarlarıdır. IBM tarafından yapılan bir araştırmaya göre, dünyadaki mevcut verinin % 90’ı geçen iki yılda yaratılmış ve her gün 2,5 kentilyon veri yaratılmaktadır. “Çok fazla veri alıyoruz” diyor Mack. “Ve de binalar daha akıllı hale geldikçe veri talebi artmaya devam edecek.” Ekonomi kuralları, talebin arz tarafından karşılanması gerekliliğini söyler. Bina modellerinin artan miktarlardaki veri talebi makina mühendislerinin, mühendislerin ve yüklenicilerinin sorumluluklarını uzun vadede artıracaktır. “Mühendisler ve yükleniciler inşa ederler ve inşa etmekte çok iyilerdir” diyor Pikey. “Fakat bir projeyi bitirip, diğerine başladığımızda, önceki projede neler olduğu bizi gerçekten etkilemez. Teknoloji geliştikçe ve veri talebi arttıkça, bir binanın tüm hayat çevrimini anlamak zorunda kalacağız” Bir bina bilgi modelinin ihtiyacı olan veri miktarının seviyesi endüstri içerisinde hep bir tartışma kaynağı olmuştur. Sunucu depo alanının ve paylaşımın genişletilmesi, indirme ve yükleme hızlarının artırılması ve bulut bilişim hizmetlerinin bilgisayar yeterliliklerinin arttırılması büyük modellerin yönetilebilirliği konusundaki endişeleri azaltacaktır.

Gelişen Pazarlar

2011’de yayımlanan bir rapora göre, 2020 yılına kadar inşaat piyasası % 70 oranında büyüyerek 12 triyon dolar seviyesine gelecek ve bu büyümenin % 55’i gelişen pazarlarda olacaktır. “Gelişen pazarlardaki binalar farklıdır” diyor Pikey. “Bazı ülkelerdeki bazı projelerde, üretkenliği ve verimliliği artırmaya ihtiyacınız olduğunda, personel alımı teknolojiye yatırım yapmaktan daha akla uygun gelmektedir. Bu durum gayri safi yurt içi hasıla ve hayat pahalılığı geliştikçe değişecektir” Eatontown, New Jersey (DLB Associates) Mimarlik ve Mühendislik Hizmetleri Direktörü Lee Kopsaftis, şirketinin Asya ve Güney Amerika bölgesinde yoğun bir potansiyel gördüğünü söylemektedir. “Yedek kulübesinde oturup hiçbir şey yapmamaktansa, gelişen pazarlar ile proaktif olarak ilişkiler kurup yönelimleri gözlemliyoruz” diyor Kopsaftis. “BIM yazılımının entegrasyonu, iletişimimizi görselleştirme yoluyla gözle görülür miktarda artırdı. Fotorealistik sunumlar ve video kalitesindeki sanal turlar zor olan hikâyeyi herhangi bir lisan bariyerine takılmadan anlatabilmemizi sağladı. Son teknoloji ve kuvvetli iletişim stratejileri, DLB’nin çekirdek mimarlik ve mühendislik grubu ile müşteriler arasındaki gerçek zamanlı görsel iletişimi mümkün kıldı.”  Öte yandan, bu fırsatla birlikte, artan rekabet ihtimali de doğmaktadır. Gelişen pazarların gelişmekte olan teknoloji altyapıları ile, teknolojik olarak gelişmiş marketlerin teknolojilerini kopyalayabilirler. Örneğin, gelişmiş pazarlar BIM’in ve bulut bilişmin karmaşık pürüzlerini giderirken, gelişen marketler izleyip öğrenerek; gelişmiş marketlerin geliştirme sürecinde yaşadığı sancıları yaşamadan kolaylıkla ve hızlıca uzman olabilirler.

Sonuç

Bazen, bir endüstrinin tam anlamıyla bir paradigma değişimini gözünde canlandırması zor olabilir. Bu vaka özellikle inşaat endüstrisinde geçerlidir. “İnşaat endüstrisinde bu konu ile ilgili gecikmeli kıpırdanmalar olsa da, BlackBerry devrimi olarak adlandırdığım devrimi yeteri kadar hazmedemediğimizi düşünüyorum” diyor Pikey.

Ama değişim gerçekleşiyor: • Devrimsel Süreçler. Dijital altyapı ve bulut bilişimdeki hızlı gelişmeler ile mobil araçların artan kullanımı; yeni binaların mekanik sistemlerinin tasarımı, fabrikasyonu, kurulumu ve işletimi ile ilgili iş akış ve süreçlerinde büyük değişimler meydana gelmesine zemin hazırlamıştır. Tasarımcılar, eskiden masaüstü bilgisayarda çalıştırmanın elverişsiz olduğu hesap yoğun bulut bilişimi kullanarak daha iyi sistemler tasarlayacak ve bulut bilişim, paylaşım ve servisi sayesinde, türdeş alanlı uyuşmazlıkların belirlenmesi, koordinasyonu ve uyumunu hızlandıracaklardır. Mekanik yükleniciler, mobil araçları kullanarak, zamanında teslim (Just in time) için üretim ve kurulum, saha yönetimi, devreye alma, kabul ve teslim gibi süreçleri iyileştireceklerdir.  • Daha çok veri, daha çok sorumluluk. Bina sahipleri, performansın daha doğru raporlanması ve ayarlanması için akıllı binaları inşa etmenin peşinde koştukça, tesis yönetimi ve işletimini daha iyi destekleyen akıllı bina modelleri talep edeceklerdir (Konu ile ilgili yeni bir kitap: “BIM for Facility Managers”). Bu, tasarımcıların, mühendislerin ve yüklenicilerin verilerin devreye alınması ve son kullanıcının verimli bir hızla ulaşabileceği modelin ağırlığını taşıyabilecek altyapının kullanımı için daha çok sorumluluğu omuzlamalarını gerektirecektir. “Bir bakım günlüğünün zamanın ilerisinde ve ‘as-built’ modelin akıllılığında oluşturulabildiği bir geleceğe bakıyoruz” diyor Mack. “Bu gelecek modeli, ekipmanlar doğru şekilde çalışmadığında sizi uyarmasını mümkün kılan tüm bakım verilerini ve senkronizasyonların gerçek zamanlı ölçücü ve sensör verilerini de kapsamaktadır.” • Artan rekabet ve fırsat. Rekabet avantajı elde etmek ve sürdürebilmek için işletmeler gelişen pazarlara ve onların potansiyellerine yönelmelidirler. “BIM kullanabilir olmak ve onu teknolojik olarak kavramak bir şey satın almaktan farklıdır” diyor Pikey. “Çalışanlarınıza yeni bir dünyayı etraflıca kavratmak, anlamalarını sağlamak ve bu dünyaya hazırlıklı olmaya yönlendirmelisiniz. Mimarlık, mühendislik ve yüklenici firmaları mobil araçlara, bulut bilişime ve verilere yönlenerek kendilerini kaçınılmaza hazırlamalıdırlar.”