16 Adımda Doğru Kazan Besleme Pompası Seçimi
Endüstriyel buhar kazanlarında doğru pompanın seçimi
Yazan: Steve Connor, Cleaver-Brooks, Thomasville, Ga. ve Jim Swetye, Grundfos Pumps, Columbus, Ohio
Çeviren: Meriç Noyan Karataş
Bu adımlar 100 ilâ 1200 aralığında beygirgücü ve 150 ve 500 psig arası proje basıncı ile çalışan endüstriyel kazanlara pompa seçiminde geçerlidir.
Bir buhar kazanı basınçlı bir tanktır; ciddi bir arıza ve can kaybının önlenmesi için içerisinde mutlaka doğru miktarda suyun bulunması gerekmektedir. Bu ve diğer sebeplerle, besleme suyu pompası bir kazanın normal çalışması için gerektirdiğinden daha yüksek bir yüzdede akış sağlayacak şekilde boyutlandırılmalıdır.
Aynı zamanda hava alıcı su ısısının ve arıtma için kullanılan kimyasalların varlığından da haberdar olmak önemlidir, çünkü ikisinin de pompa malzemelerine ve mekanik salmastraya etkisi olabilmektedir.
Buhar kazanı sistemlerinin geniş bir yelpazede farklı boyutları bulunmaktadır. Aşağıdaki adımlar 100 ilâ 1200 aralığında beygirgücü ve 150 ve 500 psig arası proje basıncı ile çalışan endüstriyel kazanlara pompa seçiminde geçerlidir.
Birden fazla kazanı birbirine paralel şekilde bağlamak yaygın olarak kullanılan bir uygulamadır. Bunun için 2 yaygın besleme suyu pompası tasarımı vardır:
- Direkt besleme: Bu tip bir sistem yaygındır, çünkü bakımı kolaydır ve tüm kazanı veya besleme pompasını devre dışı bırakmak basittir.
- Destekleyici Gruplar: Kazanları besleyen bireysel besleme pompaları yerine, buradan suyun oranlama vanası yoluyla bireysel kazanlara aktığı ortak bir kollektörü besleyen bir destekleyici grup vardır.
Aşağıda doğru kazan besleme pompası seçmek için 16 adım sıralanmıştır:
1. Kullanılacak kontrol yöntemine karar verin. Özelliklerine bakın.
2. Daimi akış debisini hesaplayın. Daimi akış debisi aşağıdaki formül ile bulunabilir:
Kazan maksimum kapasite beygirgücü × 0,069 × C
Kazan maksimum kapasite beygirgücüne kazan üreticisinin verdiği özelliklerden bakınız. 0.069 sayısı sabittir. “C” değeri pompanın aralıklı çalışma modunda mı (C = 1.50) yoksa sürekli besleme modunda mı (C = 1.15) devir yapacağına bağlı olarak değişmektedir.
3. Blöf akışını hesaba katın. Bu adım her zaman gerekli değildir ve her zaman belirtilmez. Gerektiğinde genellikle pompanın en iyi verimlilik noktasındaki akış debisinin yüzde 10’u kadardır, fakat bu değişebilir ve su arıtma şirketi tarafından belirlenmektedir. Blöf akışı tüm çözülmüş katı maddeleri kazan suyundan ayırmak içindir ve kazan suyunun alt blöf akışıyla karıştırılmamalıdır.
4. Gerekli ise bypass akışını dikkate alın. Bazı kontrol yöntemleri by-pass resirkülasyon hattı ve besleme valfi kullanır. By-pass akışı shut-off basıncına yakın çalışmayı önlemek için pompadan minimum miktarda akışın geçmesini sağlamaktadır. By-pass resirkülasyon akışı pompa üreticisinin her bir pompa için belirlediği minimum akış koşuluna göre boyutlandırılmalıdır. Akış miktarı değişebilir ama genellikle en iyi verimlilik noktasındaki pompanın nominal akış hızının yaklaşık yüzde 10’u ilâ 20’si arasındadır.
5. Gereken toplam akış hızını belirleyin. Daimi akışın, by-pass akışının ve blöf akışının toplamını hesaplayın.
6. Besleme pompası için daimi basıncı hesaplayın. Tüm santrifüj pompaları için toplam dinamik basıncı hesaplarken, pompanın hem emiş hem de çıkış tarafını etkileyen tüm faktörleri hesaba katın. Aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz.
Daimi basınç (feet) = maksimum kazan çalışma basıncı x 2.31 × 1.03 ÷ sıvı özgül ağırlığı
7. Tüm emiş boru hattı üzerinde bulunan bileşenleri hesaba katınız. Hava giderici tank içindeki gösterge basıncını, tankın emiş tarafındaki su seviyesinden pompanın en düşük seviyedeki pervane kanadına kadar olan yüksekliği ve tüm emiş borusu sürtünme kayıplarını hesaplayın.
8. Tüm tahliye boru hattı üzerinde bulunan bileşenleri hesaba katınız (gerekirse besleme valfi dâhil). Pompanın tahliye tarafındaki tüm sürtünme kayıplarını ve buna ek olarak,kazanın besleme suyu giriş ağzının pompanın çıkışına bağıl yüksekliğini hesaplayın.
9. Toplam pompalama yüksekliğini hesaplayın. Basınç düşüşüne sebep olacak tüm bileşenleri hesaba katınız (güvenlik faktörü ile beraber daimi basınç; emiş boru hattı basıncı ve tahliye boru hattı basıncı da dahil olmak üzere).
10. Basıncı kazan güvenlik vanası ayarının % 3 fazlasını alarak hesaplayın. Gerekli olan akış miktarındaki doğru basınca ulaşabilmeye ek olarak, pompanın güvenlik vanasındaki set değerinin % 3 fazlasına eşdeğer bir shut-off basıncını oluşturabilmesi gereklidir. Örneğin, bir kazanın çalışma basıncı 130 psi, 2,31 ile çarparak feet cinsinden basınç değerine ulaşın. Daha sonra 1,03 ile çarpıp (% 3 üstü) sıvının özgül ağırlığına bölün.
11. Kazanın besleme tankı su sıcaklığını belirleyin.
12. Mevcuttaki net pozitif emme yüksekliğini (NPSHa) hesaplayın. Formül şu şekildedir:
Besleme tankındaki mutlak basınç ± besleme pompası üzerindeki tankta minimum su seviyesi yüksekliği − besleme tankındaki suyun buhar basıncı – emiş borusu sürtünme kaybı
13. Ön pompa seçimini yapın. Pompanın gereken koşulları sağlayıp sağlamadığından emin olmak için mevcut eğrileri inceleyin.
14. Shut-off yüksekliğinin güvenlik vanası ayarından yüzde 3 veya daha fazla olduğundan emin olun.
15. Gereken net pozitif emme yüksekliğini kontrol edin (NPSHr) veya NPSHa. Bu hesaplama her bir kurulum için yapılmalıdır çünkü her ikisi birbirinin birebir aynısı değildir.
16. Malzeme uygunluğundan emin olun. Hem kimyasal hem de ısısal uygunluğu kontrol edin.
Tüm bu adımlardan sonra, pompa seçiminizi yapabilirsiniz.
Kaynak:http://hpac.com/heating/16-steps-proper-boiler-feed-pump-selection
